Ken je dat knagende gevoel? Je hebt een idee en je kan niet langer wachten om er echt iets mee te doen. Je plan is echter nog vaag, bovendien weet je niet hoe je precies moet starten met een eigen onderneming. Zelf startte ik in 2017 als student-zelfstandige en ik kan het alleen maar aanraden. 
Waarom zou ik voor student-zelfstandige kiezen?
Misschien overweeg je om eerst nog werkervaring op te doen voor je start als zelfstandige. Vroeg of jong starten met ondernemen biedt enorme voordelen. Bedrijven zoals Apple, Microsoft en Facebook hebben – naast hun internationale faam – minstens nog één kenmerk met elkaar gemeen. Ze werden allemaal opgericht door erg jonge ondernemers.
Wat zijn mijn troeven als jonge ondernemer?
Als student-zelfstandige heb je heel wat voordelen ten opzichte van oudere ondernemers.
- Je hebt vrijheid: je bepaalt zelf wanneer je werkt en met wie je samenwerkt. Mocht dit voor jou een belangrijke troef zijn: je bent je eigen baas.
- Je bent nog niet financieel afhankelijk van je eigen onderneming waardoor je het kan veroorloven om meer risico's te nemen. Zo kan je voor jezelf uitmaken of ondernemen iets voor jou is, zonder dat je een fortuin investeerde.
- Zegt het ondernemen jou daarna toch niets, dan is dat geen enkel probleem en kan je makkelijk stoppen. Spreekt het jou wel aan en ben je gebeten door het ondernemerschap, dan kan je met een voorsprong je onderneming uitbouwen.
- Je bent jong maar ook zeer flexibel en leergierig. Dat zijn stuk voor stuk positieve eigenschappen die je klanten op prijs stellen.
- Je toont aan dat je, ondanks je leeftijd, al erg matuur bent omdat je belangrijke en grote stappen in je leven durft te zetten. Je beschikt bovendien over het nodige doorzettingsvermogen en creativiteit om een eigen zaak in de markt te zetten.
Wat heb ik nodig om te starten als student-zelfstandige?
Wie als zelfstandig ondernemer aan de slag wil, moet over een aantal essentiële zaken beschikken. Dat geldt natuurlijk ook voor student-ondernemers.
- Je idee: uiteraard moet je een goed idee hebben als je een onderneming wil starten. Dat idee vormt de basis van jouw onderneming. Een concreet en fysiek product heb je eigenlijk nog niet nodig, een goed concept wel. Eén van de beste tips die ik je kan geven is: gebruik waarover je beschikt. Als je dit artikel leest, ben ik er zeker van dat we al iets gemeenschappelijk ter beschikking hebben: het internet. Gebruik het web om ideeën te sprokkelen en ze te evalueren. Jouw idee is de basis voor alle verdere keuzes die je gedurende jouw loopbaan als zelfstandige maakt. Alles wordt nadien in functie van dit idee bepaald. De naam van de onderneming, het logo, de locatie, …
- Basiskennis bedrijfsbeheer: woon je in Brussel of Wallonië, dan mag je zonder die kennis te bewijzen doorgaans geen eigen zaak starten. De redenering hierachter is dat je anders niet kan aantonen dat je over de competenties beschikt om een eigen zaak te starten en te beheren. In Vlaanderen werd die verplichting sinds september 2018 afgeschaft.
- Ondernemingsplan: niet verplicht, maar wel sterk aan te raden. Je ondernemingsplan hoeft geen ellenlang document te zijn, maar is een concrete beschrijving van je onderneming. Met dit plan evalueer je meteen ook de haalbaarheid van je concept en werk je bepaalde aspecten nog beter uit.
Leg in je ondernemingsplan plan kort uit...
- wie je belangrijkste partners zijn;
- wat je hoofdactiviteiten zijn;
- welke middelen je nodig hebt (materiaal, mensen, patenten, geld);
- welke meerwaarde je levert aan je klanten;
- hoe je je klantenrelaties onderhoudt;
- wie je klanten zijn;
- via welke kanalen je je klanten bereikt;
- hoe je kostenstructuur eruit ziet;
- hoe je geld verdient.
Aan welke voorwaarden moet ik voldoen?
Natuurlijk moet je aan een aantal eisen voldoen om aan de slag te gaan als student-ondernemer. Je mag starten als student-zelfstandige wanneer je:
- Minstens 18 en hoogstens 25 jaar oud bent;
- Je studies in een erkende onderwijsinstelling in België of het buitenland volgt en je ingeschreven bent voor minstens 27 studiepunten (ECTS) of voor 17 lesuren per week, met het oog op het bekomen van een diploma dat erkend is door de bevoegde overheden;
- Regelmatig de lessen volgt (voor ten minste 27 studiepunten of 17 lesuren) en dit kan aantonen aan de hand van een attest van je school. Kan je school dat niet bezorgen? Dan moet je aan de hand van je puntenlijst bewijzen dat je aan de examens deelnam.
Welke voordelen krijg ik?
Sinds januari 2018 is het statuut voor student-zelfstandigen nóg aantrekkelijker dankzij een hogere flexibiliteit en lagere sociale lasten. Kortom, veel zaken zijn op korte tijd verbeterd voor jonge ondernemers. Er is dus geen beter moment om de eerste stap te zetten.
Hoeveel sociale bijdragen betaal ik?
Als student-zelfstandige betaal je lagere sociale bijdragen als jouw netto inkomen onder bepaalde barema’s ligt.
Zolang je netto-belastbaar inkomen voor het jaar 2021 lager dan of gelijk aan 7.021,28 euro is, dan betaal je geen sociale bijdragen.
→ Ontdek alle concrete bedragen per drempel
Blijf ik ten laste van mijn ouders voor de terugbetaling van medische verzorging?
Natuurlijk hebben jouw ouders daar waarschijnlijk een aantal terechte vragen over. Het zit zo:
- Is je inkomen lager dan 14.042,57 euro dan blijf je voor dat jaar ten laste van je ouders.
- Eenmaal je inkomen hoger dan of gelijk is aan 14.042,57 euro, ben je niet
meer ten laste van je ouders voor de terugbetaling van medische verzorging.
Behoud ik als student-zelfstandige het recht op kinderbijslag (Groeipakket)?
Het recht op kinderbijslag, nu Groeipakket, is onvoorwaardelijk tot en met augustus van het jaar waarin je 18 jaar wordt. Dit betekent dat je ouders tot september kinderbijslag ontvangen.
Combineer je hierna je studies met een beroepsactiviteit, dan moet je die beroepsactiviteit beperken om je recht op het Groeipakket te behouden. De regels zijn afhankelijk van de regio waarin je woont. We raden je aan om voor je start van je leven als ondernemer je kinderbijslagfonds te contacteren: Brussel, Vlaanderen, Wallonië, Duitstalige Gemeenschap
Zo weet je direct hoe je je ondernemersdroom kan combineren met het behoud van je Groeipakket en vermijd je verrassingen.
Wat moet ik in orde brengen voor de opstart van mijn onderneming?
Om een onderneming te starten moet je eerst een aantal zaken in orde brengen. Ik schrijf een kort stappenplan neer zodat je perfect weet wat je moet doen. Laat je niet afschrikken door de hoeveelheid: op één dag kan je een onderneming starten.
Kies je ondernemingsvorm
Vooraleer je start, zal je moeten kiezen onder welke vorm je dat wil doen: richt je een vennootschap op of start je als eenmanszaak?
Starten met een eenmanszaak betekent dat je start als natuurlijk persoon. De formaliteiten en opstartkosten zijn beperkt, en ook je boekhouding is doorgaans eenvoudig. Daarom kiezen de meeste starters voor eenmanszaak. De keerzijde van de medaille is dat er geen onderscheid is tussen je privévermogen en dat van je onderneming. Dat betekent dat je ook met je privévermogen garant staat voor eventuele schulden van je zaak.
Start je met een vennootschap, dan is het vermogen van je onderneming doorgaans wel afgescheiden van je privévermogen, zoals bij een NV of BV. Je privévermogen kan dan alleen nog in een aantal specifieke gevallen in het gedrang komen. Ook om samen te werken met anderen kan de oprichting van een vennootschap handig zijn. Daartegenover staat natuurlijk dat de oprichting van een vennootschap wat meer tijd en expertise vergt, vaak de tussenkomst van een notaris vereist, en daardoor dus (een stuk) duurder kan zijn. Bovendien zal ook je boekhouding vaak ingewikkelder zijn waardoor een accountant onontbeerlijk wordt.
Sluit je aan als student-zelfstandige
Om je statuut als student-zelfstandige aan te vragen krijg je normaal een formulier van jouw sociaal verzekeringsfonds. Daarop vul je je persoonlijke gegevens in. Om je aanvraag in orde te brengen, stuur je het ingevulde formulier terug, samen met een bewijs dat je voldoet aan de voorwaarde van inschrijving voor een schooljaar in een erkende onderwijsinstelling voor 27 studiepunten ofwel 17 lesuren per week. Of regel je aansluiting makkelijk online.
Open een professionele bankrekening
Maak een afspraak bij jouw bank en leg hen uit dat je wil starten met een eigen zaak. De bank zal voor jou een professionele bankrekening openen en daarbij om je ondernemingsnummer vragen. Heb je op dat moment nog geen ondernemingsnummer, vraag de bank dan om voorlopig een rekeningnummer voor je zaak te reserveren. Vaak moet je jouw bankrekeningnummer al doorgeven (bv. bij de notaris of bij je inschrijving in de KBO) nog voor je je ondernemingsnummer kent. De Kruispuntbank Van Ondernemingen (KBO) is een databank van de overheid die alle gegevens over ondernemingen en hun vestigingseenheden centraliseert.
Ga langs bij het ondernemingsloket
Wie een onderneming wil starten, moet daarvoor eerst langsgaan bij een ondernemingsloket. Het loket registreert jouw nieuwe onderneming in de KBO en bezorgt je een geldig ondernemingsnummer. Geef dat ondernemingsnummer door aan de bank, zodat ze je professionele bankrekening kan activeren.
Start je met een vennootschap (andere dan een maatschap)? Dan krijg je je ondernemingsnummer via de griffie van de Ondernemingsrechtbank. Toch moet je nog steeds bij het ondernemingsloket langs gaan om je inschrijving in de KBO te vervolledigen.
Zijn je activiteiten aan de BTW onderworpen? Dan brengt het ondernemingsloket ook de nodige BTW-formaliteiten voor je in orde. Ook voor de aanvraag van bepaalde vergunningen kan je bij het ondernemingsloket terecht.
Vind een accountant
Als je dat nodig vindt, kan je een beroep doen op een accountant. Als startende student-zelfstandige moet je doorgaans geen dubbele boekhouding voeren waardoor je boekhoudkundige formaliteiten beperkt zijn. Daarenboven ben je als student-zelfstandige mogelijk ook vrijgesteld van btw-aangifte, wat ook nog scheelt in administratie. Heb je toch liever al een accountant die alles bijhoudt of jouw advies geeft? Maak daar dan zeker gebruik van, maar houd wel rekening met de kosten die hieraan verbonden zijn.
Heb je al deze stappen doorlopen? Dan kan ik je verwelkomen tot de magische wereld van het ondernemerschap! Er zullen veel onverwachte deuren voor je opengaan, maar ook op persoonlijk vlak zal je enorm groeien. Dat kan ik je na een aantal jaar actief te zijn als student-ondernemer persoonlijk bevestigen.
Mijn persoonlijke tips om te slagen als ondernemer
Zet in op je online visibiliteit
Maak gebruik van de online communicatiemogelijkheden en platformen. In het begin kan dat veel tijd vragen en moet je hier misschien wat meer werk van maken, maar het kan je onderneming enorm hard vooruit helpen. Gebruik sociale media om je netwerk uit te breiden, potentiële klanten aan te spreken en nieuwe producten te delen. Maak af en toe een nieuwe post voor je blog en spreek zo anderen aan. Je zal hier op de lange termijn meer en meer opportuniteiten uithalen.
Geef je steeds 100%
Lever altijd een origineel product af van de best mogelijke kwaliteit. Fouten maken kan, maar probeer ze toch zoveel mogelijk te vermijden. Een tevreden klant zal sneller nog eens bij jou bestellen of reclame maken voor jouw product of dienst.
Durf nee te zeggen
Het is beter om één heel tevreden klant te hebben dan twee klanten die niet tevreden zijn. Durf daarom soms neen te zeggen en zorg ervoor dat je elke klant met je volledige aandacht verder helpt. Dat komt jou en je onderneming alleen maar ten goede. Je zal ook zelf minder actief op zoek moeten gaan naar klanten. Tevreden klanten zorgen immers voor nieuwe klanten.
Vallen en opstaan
Een eigen onderneming starten is één iets, maar je onderneming ook nog eens laten uitgroeien tot een succesverhaal is nog iets anders. Geef niet op en blijf je voor de volle honderd procent inzetten. Je zal waarschijnlijk een paar tegenslagen te verduren krijgen maar alle zelfstandigen komen obstakels tegen. Trek je op aan de successen die je bereikt en leer uit je tegenslagen. Kijk ook naar andere ondernemers en leer uit hun fouten zodat je hindernissen een stapje voor kan zijn.
Laat je niet ontmoedigen door doemdenkers
Tot slot, één van de grootste tips die ik je kan geven als student-zelfstandige: “Luister niet naar anderen en doe wat je wil!” Natuurlijk wil ik hier niet mee zeggen dat je niet mag luisteren naar je ouders, accountant, adviseur of iemand anders. Elk advies kan je helpen en belangrijk zijn, maar laat je nooit demotiveren. Onthoud enkel de constructieve commentaar en maak voor jezelf uit wat je hiermee wil doen. Als ik niet zo lang had getwijfeld om de stap te zetten en minder had geluisterd naar de negatieve commentaar, dan had ik nu al veel verder gestaan met mijn onderneming.
Hopelijk heb je iets aan mijn verhaal als student-zelfstandige. Ik wens je alvast veel succes met je eigen onderneming!
