Als arts ben je hét aanspreekpunt voor mensen met gezondheidsproblemen. Je doorloopt daarom een uitgebreid opleidingstraject, aangevuld met intensieve stages en eventueel een specialisatie. Breng je dat allemaal tot een goed einde, dan kan je beginnen als zelfstandig arts. We overlopen alle stappen naar een eigen praktijk. 
Wanneer mag je werken als arts?
Het spreekt voor zich dat je aan een aantal voorwaarden moet voldoen vooraleer je als arts kan werken. Zo moet je:
- een (master-)diploma in de geneeskunde hebben behaald.
- beschikken over een visum dat je toelaat om het beroep uit te oefenen. Zodra je je masterdiploma als arts hebt behaald, stuurt de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid je dat visum automatisch op.
- ingeschreven zijn op een provinciale lijst van de Orde der Artsen en eventueel erkend zijn als huisarts of art-specialist. Als je er na je opleiding voor kiest om je te specialiseren als huisarts of arts-specialist, dan moet je daarvoor nog een bijkomende opleiding volgen, stage lopen en daarna bij de bevoegde gemeenschap een erkenning aanvragen.
- een RIZIV-nummer aanvragen. Om ervoor te zorgen dat je patiënten een terugbetaling door de verzekeringsinstellingen kunnen ontvangen, moet je een RIZIV-nummer hebben. Studeer je niet verder als huisarts of arts-specialist, dan dien je dat nummer zelf aan te vragen (meer info: relameta@riziv.fgov.be). Doe je dat wel, dan bezorgt het RIZIV je je nummer zodra het door de bevoegde gemeenschap op de hoogte is gebracht van de goedkeuring van je stageplan.
- Heb je een buitenlands diploma? Lees hier meer over de toelatingsvoorwaarden voor artsen met een buitenlands diploma.
Je verplichtingen als zelfstandige
Heb je het juiste diploma, een visum en een eventuele erkenning op zak en wil je als zelfstandig arts aan de slag? Breng dan eerst de volgende formaliteiten in orde.
Kies een ondernemingsvorm
Een vennootschap of toch liever een eenmanszaak? De meest voordelige optie is volledig afhankelijk van je persoonlijke situatie. Wist je trouwens dat het vennootschapsrecht grondig is hervormd om het eenvoudiger en meer flexibel te maken?
Open een professionele rekening
Als zelfstandig arts open je ook het best een professionele bankrekening. Zo kan je voorkomen dat privé- en beroepstransacties worden gemengd en de fiscus meekijkt in je private rekening. Start je onder de vorm van een vennootschap, dan is een aparte bankrekening zelfs verplicht.
Ga langs bij het ondernemingsloket
Vooraleer je aan de slag kan, moet je ook bij het ondernemingsloket bepaalde formaliteiten vervullen. Via Liantis kan dat bovendien ook volledig online. Het is eenvoudig en je vermijdt wachtrijen. Volgende zaken brengen we voor jou in orde:
Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)
Sinds 1 juli 2009 zijn ook artsen verplicht om zich vóór aanvang van hun activiteiten via een ondernemingsloket in te schrijven in de KBO. Start je als eenmanszaak, dan creëert het loket voor jou een ondernemingsnummer en vervolledigt het je inschrijving in de KBO. Dat laatste betekent dat de basisgegevens van je onderneming in de KBO worden opgenomen. Denk maar aan je vestigingseenheid, activiteiten, hoedanigheid, bankrekeningnummer enz.
Start je samen met één of meerdere artsen een maatschap (vroeger ‘doktersassociatie’ genoemd), dan stel je het best eerst met de hulp van een gespecialiseerde boekhouder of advocaat (deontologisch correcte) statuten op. Het ondernemingsloket zal daarna een ondernemingsnummer voor je maatschap creëren en de inschrijving in de KBO vervolledigen. De inschrijvingsplicht in de KBO geldt sinds 1 november 2018 immers ook voor maatschappen.
Start je met een andere vennootschap een maatschap? Dan is het de griffie van de bevoegde ondernemingsrechtbank die het ondernemingsnummer van je vennootschap zal creëren. Voor de vervollediging van de inschrijving van je vennootschap in de KBO dien je wel nog steeds bij het ondernemingsloket langs te gaan.
Je btw-hoedanigheid
Veel medische en paramedische beroepen, zoals bv. artsen, hebben geen btw-hoedanigheid nodig. De meeste van hun prestaties vallen immers onder de vrijstellingsregeling van artikel 44 van het btw-wetboek. Oefen je als arts enkel vrijgestelde handelingen uit, dan heb je géén btw-hoedanigheid nodig. Dat betekent enerzijds dat je géén btw op je prestaties hoeft aan te rekenen, maar anderzijds ook dat je geen btw kan recupereren.
Sommige prestaties van artsen (zoals bv. bepaalde esthetische ingrepen en behandelingen) zijn echter niet vrijgesteld van btw. Verricht je ook zulke niet-vrijgestelde prestaties, dan ben je gemengd btw-plichtig en dien je je btw-hoedanigheid wel degelijk te activeren.
>Lees meer over je btw-plicht als arts
Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds
Vóór de aanvang van je zelfstandige activiteit moet je je ten slotte ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Vanaf dan betaal je per kwartaal een sociale bijdrage die wordt berekend op je inkomen van dat jaar. In ruil voor die bijdrage ben je onder andere verzekerd tegen ziekte en bouw je pensioenrechten op. Wens je aan te sluiten bij Liantis, dan maakt het ondernemingsloket, naast de voormelde zaken, ook je aansluiting bij Liantis sociaal verzekeringsfonds meteen in orde.
Boekhouder
Als arts moet je een correcte boekhouding bijhouden. Afhankelijk van je situatie is dat een enkelvoudige of een dubbele boekhouding. Een bekwame boekhouder is cruciaal: hij adviseert je financieel en fiscaal en geeft je de nodige gemoedsrust voor een succesvolle uitvoering van je beroep als arts.
Tip! Als geconventioneerd arts, kinesitherapeut, tandarts, apotheker, logopedist of verpleegkundige in hoofdberoep heb je jaarlijks recht op een RIZIV-toelage die je kan investeren in een aanvullend pensioen en/of gewaarborgd inkomen.
