Een stressloos leven: als ondernemer kan je het je wellicht niet inbeelden. Sterker nog, je hebt er net een portie van nodig om het beste te halen uit je zaak. Wel moeten de alarmbellen op tijd afgaan wanneer je overspannen dreigt te raken, want dan loert een burn-out om de hoek.
Van een spannende sportwedstrijd tot een cliffhanger in een avonturenfilm: stress kan een fijn gevoel geven. Op het werk zorgt een gezonde dosis dan weer voor de nodige focus en concentratie. Toch is stress niet onschuldig. Wanneer je continu onder hoogspanning blijft staan of grote stresspieken te verwerken krijgt, kan je niet meer voldoende recupereren. Het gevolg laat zich raden: je lichaam gaat in overdrive en je raakt compleet uitgeput.
Wat stress doet met je lichaam, lees je hier.
Van energie- naar stemmingsstoornis
Bij overspanning ontstaat eerst een energiestoornis: je wil wel, maar kan niet meer. Wanneer je deze verschijnselen en klachten bij jezelf herkent, kom je in de fase van ‘surménage’ terecht. Dat is de gevarenzone voor een burn-out, met onder andere deze symptomen:
- angstgevoelens, piekeren, prikkelbaarheid en slaapproblemen;
- gebrek aan of te veel eetlust, waardoor je gewicht plots af- of toeneemt;
- neiging tot klagen en algemene labiliteit;
- te veel roken of alcohol drinken;
- niet meer kunnen ontspannen of lachen;
- vermoeidheid, lusteloosheid en concentratiestoornissen;
- wisselende lichamelijke klachten zonder echte verklaring.
Zo’n verstoorde energiebalans kan op termijn een stemmingsstoornis uitlokken: je kan misschien nog wel, maar wil niet meer. Dit is het gevolg van de neerwaartse spiraal waarin je belandt. Door vermoeidheid en concentratieproblemen daalt je efficiëntie immers, waardoor je steeds langer moet doorwerken voor hetzelfde resultaat. Het zijn dus de overspanningsklachten op zich die de burn-out verder aanjagen.
In deze blog lees je meer over de symptomen van burn-out.
Naast werk ook andere stressfactoren
Niet alleen werkgerelateerde stress kan een burn-out veroorzaken, ook in je privéleven kan je onder hoogspanning staan. Veelvoorkomende oorzaken zijn te hoge verwachtingen op gezinsvlak of in de vriendenkring, of allerhande sociale verplichtingen die je jezelf oplegt. Verder bepaalt je karakter hoe je met stress omgaat. Wie erg betrokken of perfectionistisch is, loopt een groter risico.
Er bestaan verschillende meetinstrumenten om het risico op of de diagnose van burn-out te stellen. De bekendste is de ‘Maslach Burn-out Inventory’. Maar omdat deze MBI na 40 jaar aan een update toe was, werd recent een nieuwe tool gelanceerd. De Burn-out Assessment Tool (BAT) komt veel beter tegemoet aan de huidige onderzoeks- en behandelmethoden voor overspanning en burn-out.
Herken jij bij jezelf alarmsignalen die op overspanning wijzen? We creëerden, in samenwerking met UNIZO, een zelftest voor zelfstandigen waarin je te weten komt of je de gevarenzone dreigt te raken.
