Wanneer je wil starten als arts, moet je je aansluiten als zelfstandige. Dat wist je misschien al. Net zoals zelfstandigen sta je zelf in voor het regelen van je sociale zekerheid. Daarom betaal je per kwartaal een sociale bijdrage aan je sociaal verzekeringsfonds. Al eens afgevraagd of je als huisarts in opleiding al tot het sociaal statuut van zelfstandige (in hoofdberoep) hoort? 
Ben je als huisarts in opleiding ook al zelfstandige in hoofdberoep?
Wat is het sui generis statuut?
Huisartsen in opleiding, hebben sinds 2009 een gelijkaardig sociaal statuut als artsen-specialisten in opleiding: een sui generis statuut. Juridisch gezien bestaat er geen gezagsrelatie tussen jou, als huisarts in opleiding, en je praktijkleider. Daarom is er tijdens je opleiding sprake van een ‘aannemingscontract’. Je praktijkleider begeleidt je immers enkel gedurende je opleiding. Een gezagsrelatie is trouwens voor elke zelfstandige uit den boze, anders kom je in de grijze zone terecht: schijnzelfstandigheid.
Welke sociale rechten zijn gewaarborgd?
Onder het sui generis statuut kan je op een beperkt aantal sociale voordelen rekenen, waarvan bedienden ook genieten. Naast je maandelijkse opleidingsvergoeding heb je recht op de volgende zaken:
- Ziekteverlof
- Kraamgeld
- Moederschapsverlof
- Moederschapsvergoeding
- Kinderbijslag
- Vergoeding bij arbeidsongevallen
- Vergoeding bij invaliditeit en omstandigheidsverlof
- RIZIV-toelage van 6.287,70€ (Voorgesteld bedrag voor dienstjaar 2020)
Welke sociale rechten heb je niet onder het sui generis statuut?
Als huisarts in opleiding ben je slechts gedeeltelijk beschermd onder dit specifieke statuut. Je dus geen aanspraak maken op de volgende sociale voordelen:
- Werkloosheidsuitkering
- Wettelijke pensioenopbouw
- Eindejaarpremie
- Vakantiegeld
- Ouderschapsverlof
- Palliatief verlof
- Vergoeding woon-werkverkeer
- Minimumloon
- Maaltijd- en onkostenvergoeding
Deze regeling geldt zolang je jouw master huisartsengeneeskunde doet.
Betaal je sociale bijdragen tijdens je stage als huisarts?
Aangezien je strikt genomen géén zelfstandige bent en je sociale voordelen slechts deels gewaarborgd zijn, hoef je als huisarts in opleiding geen sociale bijdrage te betalen. Eens je jouw opleiding afgerond hebt, is dit natuurlijk niet meer het geval. Dan ben je verplicht je als zelfstandige aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds om je sociale rechten te waarborgen.
Let op: Ben je huisarts in opleiding en heb je daarnaast een zelfstandige activiteit, dan dien je uiteraard wel aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je zal dan moeten aansluiten als zelfstandige in hoofdberoep, omdat je als huisarts in opleiding niet voldoende sociale rechten opbouwt om in aanmerking te komen voor het statuut van zelfstandige in bijberoep.
Heb je hier nog vragen over? Dan kan je steeds terecht bij het Vlaams Artsensyndicaat (VAS). Zij kunnen jou als startend arts zeker verder helpen.
