Je wil graag starten als zelfstandige en je hebt al een bedrijfsidee in gedachten? Lees hier alles wat je moet weten voor een vlotte opstart.
Hoe een bedrijf starten in 4 stappen?
Om je bedrijfsidee tot werkelijkheid te maken, moet je eerst een aantal administratieve zaken in orde brengen. We overlopen ze even.
1. Bepaal de vennootschapsvorm van jouw bedrijf
Start je een eenmanszaak of een vennootschap? Om die beslissing te nemen, moet je natuurlijk eerst het verschil tussen beide kennen.
Een eenmanszaak wordt opgericht door één persoon. Er is geen duidelijke splitsing tussen de persoon die de zaak opricht en de zaak op zich. Daaruit volgt dat er bij een eenmanszaak geen duidelijke scheiding bestaat tussen het privévermogen en het vermogen van de onderneming. Alles wat je verdient via je eenmanszaak, behoort tot je eigen vermogen of je privévermogen, en omgekeerd.
Een eenmanszaak oprichten heeft een aantal voordelen:
- Er is minder administratie.
- Je hebt geen minimumkapitaal nodig om de zaak op te richten.
- De procedures voor de oprichting en het bestuur zijn minder ingewikkeld.
Voorbeeld: Bart-Jan richt zijn eenmanszaak op in januari en heeft die maand 2.200 euro winst. Die winst is dan ook meteen zijn loon voor die maand.
Bekijk hier de voornaamste voor- en nadelen van een eenmanszaak.
Bij een vennootschap is er wel een duidelijk verschil tussen de persoon die de zaak opricht en de zaak zelf. Het is dus perfect mogelijk dat de oprichter en de zaakvoerder niet dezelfde persoon zijn. Een vennootschap kan je met één of meerdere personen oprichten en heeft als doel om één of meerdere activiteiten uit te oefenen die rechtsreeks of onrechtstreeks een vermogensvoordeel (kapitaal) opleveren.
Ook een vennootschap heeft haar voordelen:
- Je persoonlijke vermogen staat los van je onderneming.
- Je betaalt minder belastingen.
Voorbeeld: Thomas en Tom richten samen een vennootschap op en maken 2.400 euro winst. Dat geld is dan officieel geld van de vennootschap, wat wil zeggen dat ze het enkel kunnen gebruiken voor kosten van het bedrijf en niet voor privé-uitgaven.
In België bestaan er verschillende soorten vennootschappen. Sinds 1 mei 2019 kan je hieruit kiezen:
- De maatschap
- De vennootschap onder firma (VOF)
- De commanditaire vennootschap (CommV)
- De besloten vennootschap (BV)
- De coöperatieve vennootschap (CV)
- De naamloze vennootschap (NV)
- Het Europees economisch samenwerkingsverband (ESV)
- De Europese vennootschap (EESV)
- De Europese coöperatieve vennootschap (SCE)
Kom hier te weten wat de voornaamste verschillen zijn tussen deze soorten vennootschappen, en ontdek welke het best bij jouw situatie en activiteiten past.
2. Bepaal je statuut als zelfstandige
Wil je starten als zelfstandige, dan moet je eerst beslissen of je een fulltime zelfstandige wordt of niet. Kies je met andere woorden voor hoofdberoep of bijberoep?
Een zelfstandige in bijberoep werkt, naast zijn zelfstandige activiteiten, minstens halftijds als loontrekkende werknemer en presteert per kwartaal minstens 235 uur.
Kies je voor hoofdberoep, dan ben je niet meer (deels) aan de slag als werknemer en besteed je 100% van je werkuren aan je zelfstandige activiteit.
Bekijk hier de voornaamste verschillen, samen met belangrijke voorwaarden.
3. Registreer je bedrijf in de KBO
Een niet te missen stap is de inschrijving van je bedrijf in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Daarin staan namelijk alle ondernemingen die in ons land actief zijn. Geen zin om dit zelf te regelen? Neem contact op met je ondernemingsloket, dan brengen zij de inschrijving voor jou in orde. Zo kan je met hen ook meteen eens overlopen welke administratieve zaken je zeker niet over het hoofd mag zien.
4. Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds
Als je als zelfstandige aan de slag wil, moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Dat geldt voor alle zelfstandigen, ongeacht de grootte van jouw onderneming of de inkomsten. Een sociaal verzekeringsfonds regelt dan de inning van je sociale bijdragen, zodat jij sociale rechten opbouwt (bv. gezinsbijslag, ziekteverzekering, geboorteverlof).
Voorbereiding om te starten met je eigen bedrijf
Buiten de administratieve verplichtingen voor je opstart, zijn er ook een aantal zaken die je kunnen helpen om vlot op te starten en de haalbaarheid van je bedrijf te testen. Denk maar aan de hulp van een boekhouder, het opstellen van een businessplan of advies van bijvoorbeeld een ondernemerscoach.
Ga op zoek naar een boekhouder
Als zelfstandige ben je wettelijk verplicht om een goede boekhouding te hebben. Het is ook essentieel om een overzicht te hebben van de financiële situatie van je bedrijf. In principe kan je zelf je boekhouding bijhouden, maar veel ondernemers kiezen ervoor om dat uit te besteden aan een boekhouder of accountant.
Een boekhouder inschakelen heeft dan ook een aantal voordelen:
- Het bespaart je een pak tijd.
- Je krijgt professioneel advies over de haalbaarheid van je bedrijfsidee.
- Je kan er 100% op vertrouwen dat je boekhouding tiptop in orde is.
- Hij is het perfecte klankbord voor advies op maat van je organisatie en je boekhouding (structuur, rechtsvorm …).
- Boekhoudkosten zijn 100% fiscaal aftrekbaar als beroepskosten.
- Advies en begeleiding bij mogelijke overschakeling van een eenmanszaak naar een vennootschap.
Het is uiteraard belangrijk dat je een boekhouder vindt die je kan vertrouwen. Lees hier tips over hoe je een goede boekhouder vindt, wat je mag verwachten en hoeveel je dat precies kost.
Onderzoek de haalbaarheid van je bedrijf
Je ondernemingsidee is haalbaar als je (op termijn) de juiste omzet kan realiseren om alle kosten te dekken en je dus winst kan beginnen te maken. Die haalbaarheid is afhankelijk van interne en externe factoren:
- Interne haalbaarheid: kan je met je huidige team, de voorziene werkuren en je locatie voldoende omzet behalen?
- Externe haalbaarheid: is er een markt voor jouw product/dienst?
Om die haalbaarheid te analyseren, is het belangrijk om een marktanalyse te doen. Je brengt dan in kaart welke doelgroep je wil bereiken en wat hun behoeftes zijn. Daarna kan je via marktonderzoek en persoonlijke bevragingen onderzoeken of je doelgroep interesse heeft voor jouw product of dienst.
Daarnaast is het nuttig om een concurrentieanalyse te doen. Wie zijn je grootste concurrenten op de markt, en wat zijn hun sterktes of zwaktes? Wat bieden zij aan en hoe kan jij je van hen onderscheiden? Een verzadigde markt maakt je idee misschien minder haalbaar dan eentje met minder spelers.
Stel een businessplan op
Heb je een bedrijfsidee en wil je starten als ondernemer, dan stel je het best een businessplan op. Daarin bekijk je wat je precies wil doen, wat je nodig hebt en hoe je alles gaat financieren.
Ook na de opstart is zo’n ondernemingsplan nuttig als houvast om te bekijken hoe goed je bedrijf het doet en welke doelstellingen je wel of niet haalde. Het is dan ook, zeker in de eerste jaren, aangeraden om jaarlijks jouw businessplan te bekijken en eventueel bij te sturen waar nodig.
Een goed businessplan met realistische en haalbare doelen helpt je niet alleen om de leefbaarheid van je onderneming in te schatten, maar kan ook helpen om vertrouwen te scheppen en zo eventuele partners of investeerders (zoals de bank) te overtuigen.
Een cruciaal deel van je businessplan is daarom een financieel plan. Daarin beschrijf je de financiële kant van je bedrijf: hoe rendabel is je zaak en hoe haalbaar zijn je ideeën financieel? Wil je een vennootschap oprichten, dan is een financieel plan zelfs verplicht.
Wil je testen of jouw businessplan goed in elkaar zit? Dan kan dat met het Business Model Canvas (BMC). Met deze tool krijg je een zicht op de volledige structuur van jouw onderneming:
- Wie zijn mijn partners?
- Wat zijn mijn hoofdactiviteiten?
- Wat zijn mijn voornaamste kosten?
- Hoe ziet mijn doelgroep eruit?
- Welke distributiekanalen gebruik ik?
- …
Bekijk hier enkele ingevulde voorbeelden van het Business Model Canvas of download de template en ga meteen aan de slag met jouw eigen exemplaar.
Ga op zoek naar advies
Wie start als ondernemer, heeft baat bij een goed netwerk van andere ondernemers. Zo kan je bij hen terecht voor advies over hoe je je opstart precies aanpakt, op welke leveranciers je een beroep kan doen en bijvoorbeeld ook hoe je op zoek gaat naar potentiële klanten. Lees hier meer over de voordelen van netwerken en hoe je dat het best aanpakt.
Naast een netwerk van ondernemers, kan het ook nuttig zijn om in gesprek te gaan met een ondernemerscoach. Zo’n coach heeft een pak ervaring in het begeleiden van starters en is de perfecte persoon om de haalbaarheid van je onderneming bij af te toetsen.
Met een ondernemerscoach bespreek je enkele belangrijke vragen en bekijk je je slaagkansen als starter. Je neemt ook samen je businessplan onder de loep, of je krijgt de nodige hulp bij de opmaak ervan.
Kortom: onmisbaar advies voor een vlotte start als zelfstandige.
Maak van je eigen bedrijf een succes
Wil je starten als zelfstandige, dan ben je best zeker van je zaak. Deze factoren vormen alvast de sleutel tot succes:
- Een goede voorbereiding: reken gemiddeld op één jaar voorbereidingstijd.
- Kies waar je goed in bent en wat je graag doet. Volg je passie!
- Stel een businessplan en financieel plan op: zo weet je hoe je je droom in een concreet actieplan moet gieten.
- Bereid je voor op hard werk: de helft van de zelfstandigen werkt 60 uur per week. Maar ze ervaren die uren wel als heel zinvol en zijn trots op wat ze doen.
