Wanneer kan je als zelfstandige terugvallen op het overbruggingsrecht?

Zelfstandigen werken hard om een succesvolle zaak op te bouwen. Jammer genoeg loopt het soms anders af. Als je na een moeilijke periode je activiteiten als zelfstandig ondernemer tijdelijk of definitief moet stopzetten, kan je onder bepaalde voorwaarden terugvallen op het overbruggingsrecht. Goed om te weten: sinds 1 juli 2019 kunnen meer zelfstandigen een beroep doen op het overbruggingsrecht.

Wanneer kan je als zelfstandige gebruik maken van het overbruggingsrecht?

De situaties waarin je gebruik kan maken van het overbruggingsrecht geldt, zijn gebundeld in 4 pijlers met elk hun specifieke voorwaarden:

1. Faillissement

Je moest je zelfstandige activiteiten stopzetten wegens een persoonlijk faillissement of omdat de vennootschap waarvoor je werkte, failliet is verklaard. Sinds 1 juli 2019 komen ook helpers en meewerkende echtgenoten die persoonlijk failliet verklaard werden in aanmerking.

2. Collectieve schuldenregeling

Je hebt de activiteiten stopgezet binnen de 3 jaar na een collectieve schuldenregeling.

3. Gedwongen onderbreking

Externe omstandigheden dwongen je je zelfstandige activiteiten tijdelijk of definitief stop te zetten. De situaties die hiervoor in aanmerking komen, zijn beperkt: het gaat om natuurrampen, brand, vernieling door een derde en allergie veroorzaakt door het beroep.

4. Economische moeilijkheden

Je bevindt je in economische moeilijkheden en hebt hierdoor de zelfstandige activiteiten officieel moeten stopzetten. Net zoals bij de gedwongen onderbreking, zijn de situaties die hiervoor in aanmerking komen limitatief: je ontvangt een leefloon, je hebt een vrijstelling van sociale bijdragen verkregen via het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandige), of je hebt een laag inkomen. 

Wat heeft het overbruggingsrecht jou te bieden?

Het overbruggingsrecht bestaat uit 2 luiken:

• Je krijgt een financiële uitkering gedurende maximum 12 maanden. 
• Je behoudt gedurende maximaal 4 kwartalen je rechten op geneeskundige verzorging, gezinsbijslag en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, zonder dat je hiervoor bijdragen moet betalen. Je bouwt daarentegen geen pensioenrechten op.

Nog meer informatie hierover vind je op deze pagina over het overbruggingsrecht voor zelfstandigen.

Wist je dat…

Als je voorafgaand aan je zelfstandige activiteit actief was als werknemer, heb je mogelijk alsnog recht hebt op een werkloosheidsuitkering wanneer je je zelfstandige activiteiten stopzet. Neem contact op met de RVA om na te gaan of je recht hebt op een werkloosheidsuitkering alvorens je het overbruggingsrecht aanvraagt. Het recht op een werkloosheidsuitkering heeft immers voorrang op een uitkering in het kader van het overbruggingsrecht.  

Uitbreiding toepassingsgebied vanaf 1 juli 2019

De overheid versoepelt de regelgeving zodat meer zelfstandigen in aanmerking komen voor dit overbruggingsrecht. Wat verandert er:

Meewerkende echtgenoten en helpers in geval van faillissement

Meewerkende echtgenoten en zelfstandige helpers die persoonlijk failliet worden verklaard, komen sinds 1 juli 2019 ook in aanmerking voor de eerste pijler (faillissement). Voorheen kwam deze groep enkel in aanmerking voor de overige drie pijlers.

Verdubbeling van de maximale termijn

Het aantal kwartalen waarin je een beroep kan doen op het overbruggingsrecht, hangt af van de pensioenrechten die je opbouwde als zelfstandige. Hoe meer kwartalen je pensioenrechten opbouwde, hoe langer je je op dit recht kan beroepen.

Per gebeurtenis die aanleiding geeft tot overbruggingsrecht heb je maximaal recht op 12 maanden uitkering en 4 kwartalen behoud van sociale rechten. Deze beperking blijft gelden. De maximale termijn over je hele loopbaan werd echter opgetrokken.

Voortaan geniet je in totaal maximaal 24 maanden een financiële uitkering en worden je sociale rechten gedurende 8 kwartalen. Deze termijnen gelden weliswaar enkel op voorwaarde dat je al minstens 60 kwartalen pensioenrechten als zelfstandige hebt opgebouwd.

Uitbreiding derde pijler (gedwongen onderbreking)

Eén van de aanleidingen voor overbruggingsrecht wegens een gedwongen onderbreking is een vernieling door een derde. Vanaf 1 juli 2019 wordt dit uitgebreid tot elke vorm van beschadiging van professionele uitrusting of gebouwen waardoor die niet meer bruikbaar zijn. Deze schade moet dus niet langer noodzakelijk zijn toegebracht door een derde partij.

Daarnaast is er een vijfde specifieke situatie toegevoegd aan deze pijler. Ook ‘een beslissing van een derde economische actor of gebeurtenis die economische impact heeft’ komt sinds 1 juli 2019 in aanmerking. Hieronder valt elke gebeurtenis die de aanvrager rechtstreeks en aanzienlijk raakt.

Voorbeeld: er opent een McDonalds-filiaal tegenover een lokale frituur. De frituur kan hier niet tegenop boksen en is sindsdien niet langer rendabel.

"Het hoeft geen einde te zijn. Zie het als een nieuw begin." Dyzo begeleidt kosteloos zelfstandige ondernemers in moeilijkheden. Ondernemers kunnen bij Dyzo in alle discretie terecht voor het redden van hun zaak, voor het leefbaar maken van een faillissement en voor ondersteuning van een nieuwe start na faling.