Welke informatieplicht heb je als zelfstandige tegenover de consument?

Wil je straks als zelfstandig ondernemer goederen of diensten gaan verkopen aan de consument, dan kan je niet om de wet ‘Marktpraktijken’ heen. In die wet staan heel wat strikte regels waaraan je je moet houden om je klanten te beschermen. Een deel van die richtlijnen gaan over hoe handelaars de klanten moeten informeren. We duiken snel in een kort overzicht.

Waarop moet je letten bij de informatie die je geeft?

Wanneer je als zelfstandige verkoopt aan consumenten moet je op een duidelijke en begrijpelijke manier de volgende informatie geven (tenzij deze informatie al duidelijk blijkt uit de context):

• de voornaamste kenmerken van het product
• de identiteit van je eigen zaak (zoals onder meer ondernemingsnummer, handelsnaam, geografische adres en telefoonnummer)
• de totale prijs van het product, inclusief alle belastingen en/of kosten die door de consument verplicht moeten worden bijbetaald. Als de prijs niet vooraf kan worden berekend, moet je de manier vermelden waarop de prijs zal worden berekend.
• eventueel de wijze van betaling, levering, uitvoering, de termijn waarbinnen de onderneming zich verbindt het product te leveren en de klachtenbehandeling
• een herinnering aan het bestaan van de wettelijke garantiewaarborg en indien van toepassing het bestaan en de voorwaarden van diensten na verkoop en commerciële garanties
• de duur van de overeenkomst of wanneer de overeenkomst van onbepaalde duur is of automatisch verlengd wordt, de voorwaarden voor het opzeggen van de overeenkomst (indien van toepassing)
• de verkoopsvoorwaarden (indien van toepassing)

Bij verkoop van producten met digitale inhoud:

• de functionaliteit van digitale inhoud, met inbegrip van toepasselijke technische beveiligingsvoorzieningen
• de relevante interoperabiliteit van digitale inhoud met hardware en software en andere diensten waarvan de onderneming op de hoogte is of redelijkerwijs kan worden verondersteld op de hoogte te zijn.

In de praktijk wordt aan deze informatieplicht voldaan door het plaatsen van infofiches bij de geëtaleerde producten of van een bord in de etalage bij diensten met daarop de belangrijkste kenmerken en prijs van de product of de diensten.

Zorg ervoor dat de informatie die je verstrekt ook effectief klopt en bijvoorbeeld geen overdreven beloften bevat. Je bent immers verantwoordelijk en riskeert sancties wanneer zou blijken dat je de consument (al dan niet bewust) hebt misleid.

Welke etiketteringsregels moet je respecteren?

Je moet verplichte etikettering, gebruiksaanwijzingen en garantiebewijzen altijd minstens in een voor de consument begrijpelijke taal aanbieden. Of een taal voor de consument 'begrijpelijk' is, wordt beoordeeld in functie van het taalgebied waar de goederen of diensten worden aangeboden. Dit wil zeggen: 

• Nederlands/Frans/Duits
• Ook eenvoudig Engels (bv. Made in Italy) zou in principe moeten volstaan
• Universele pictogrammen zijn toegelaten

Welke sancties riskeer je bij overtreding van de handelswetgeving?

De controle op de naleving van de verschillende regels rond marktprakijken behoort tot de bevoegdheid van de Economische Inspectie (Dienst Bemiddeling en Controle van de FOD Economie). Als de Economische Inspectie een inbreuk vaststelt, kan ze:

• een waarschuwing geven
• een minnelijke schikking voorstellen
• een PV opstellen
• beslag leggen op goederen (zelfs als ze niet je eigendom zijn)
• gebouwen of machines verzegelen

Op de meeste bepalingen uit het Wetboek Marktprakijken staan specifieke geldboetes. Als je bijvoorbeeld de regels rond prijsaanduiding niet naleeft, riskeer je een boete van 156 tot 60.000 euro.

Dezelfde sanctie staat op het niet-naleven van de regels rond de solden- en sperperiode, de uitverkopen, de verkopen op afstand (e-commerce), de verkopen buiten de onderneming (homeparties) ... Als je deze regels bewust overtreedt, dan kan de sanctie verhoogd worden tot 150.000 euro.

Indien je zelf wordt geconfronteerd met een oneerlijke marktpraktijk van bijvoorbeeld een concurrent, dan kan je steeds klacht indienen bij de FOD Economie of via een vordering tot staking van de handelspraktijk bij de rechtbank instellen (hiervoor laat je je best bijstaan door een advocaat).