Als zelfstandige zijn er enkele mogelijkheden om je pensioen te verhogen. Dankzij de regularisatie van studiejaren kan je bijvoorbeeld studiejaren afkopen om zo je pensioenbedrag te verhogen. Is dit de investering waard? En hoe zit dat precies met het ‘oude’ en het ‘nieuwe’ stelsel? Is het afkopen van studiejaren de investering waard? Kies je best voor het oude of het nieuwe stelsel? Dat hangt ervan af.
![Studiejaren afkopen voor meer pensioen: waarom, wanneer en voor wie?]()
Wat is het afkopen van studiejaren?
Via de ‘regularisatie van studiejaren’ laat je jouw studiejaren meetellen als ‘gewerkte jaren’ voor de berekening van je pensioen. De voorwaarden zijn niet eenduidig. Er bestaat namelijk een oude regeling, een nieuwe regeling én een overgangsperiode tussen deze twee.
De nieuwe regeling versus de oude regeling
1. De leeftijdsvoorwaarde wordt afgeschaft
In de oude regeling worden de studiejaren pas geregulariseerd vanaf het jaar van de 20ste verjaardag, maar in de nieuwe regelgeving valt deze leeftijdsgrens dus weg vanaf 2020.
2. Kies zelf hoeveel jaren je wil regulariseren
Bij de oude regelgeving staat het ‘alles-of-niets’-principe centraal. Je bent verplicht om meteen de volledige studieperiode te laten gelijkstellen en dus te betalen. In de nieuwe regeling kan je echter kiezen hoeveel jaren je regulariseert. Hier zijn wel enkele beperkingen aan verbonden:
- Beperking in type studie: in de oude regelgeving komt elk type studie in aanmerking (hoger onderwijs of niet). Er is geen diplomavereiste en ook bisjaren mag je laten regulariseren. In het nieuwe systeem komen enkel hoger onderwijs en alle vormen van onderwijs die op het 6e secundair volgen (bv. 7e jaar technisch onderwijs) in aanmerking. Je moet ook een diploma, getuigschrift of certificaat voorleggen. Bisjaren kan je niet langer regulariseren.
- Beperking in aantal studieperiodes: in de nieuwe regeling is het niet langer mogelijk om alle studieperiodes te regulariseren. Wanneer je dus meerdere diploma’s behaalde, zal je moeten kiezen welke studieperiode je regulariseert, tenzij het behalen van je eerste diploma noodzakelijk was om je tweede te behalen. Heb je bijvoorbeeld twee masterdiploma’s behaald? Dan moet je kiezen welke master je wil afkopen.
3. Betaling van de studiejaren wordt flexibeler
De betaling van de studiejaren wijzigt en wordt flexibeler in de nieuwe regeling. Zo moet je in de oude regeling alle studieperiodes in één keer regulariseren en moet de betaling gebeuren binnen een maand na de beslissing. De nieuwe regeling voorziet de mogelijkheid om de studieperiodes in twee keer te regulariseren via twee aanvragen. Voor de betaling krijg je meer tijd: je mag tot zes maanden na het doorgegeven van je keuze betalen.
4. Hoeveel kost het je...
De hervorming van de regularisatie verandert de kostprijs voor het aankopen van studiejaren. Afhankelijk van je keuze voor de oude regelgeving of de nieuwe regelgeving, zal de kostprijs per studiejaar anders zijn.
…binnen de oude regelgeving?
In de oude regeling – tot en met 30 november 2020 - is de kostprijs van de studiejaren afhankelijk van het jaar waarin je studeerde:
- Studiejaren voor 1984: je betaalt een forfaitaire bijdrage
- Studiejaren vanaf 1984: je bijdrage wordt berekend op basis van je eerste beroepsinkomen als zelfstandige
Opgelet: je kan enkel studiejaren afkopen vanaf het jaar waarin je twintig werd.
…in de overgangsperiode?
Dien je je aanvraag tot gelijkstelling van je studieperiode in vóór 1 december 2020, dan krijg je nog de kans om je studieperiode af te kopen onder de ‘oude’ regeling. Val je sowieso niet onder de oude regeling of wens je liever je studieperiode af te kopen onder de nieuwe regels, dat mag je ze via de nieuwe regeling afkopen.
Onder de nieuwe regeling betaal je een forfaitaire bijdrage van 1.500 euro (niet-geïndexeerd) per academiejaar voor kwartalen na één januari van je twintigste verjaardag. Voor kwartalen voor 1 januari van je 20ste verjaardag geldt een actuariële kostprijs. Dat wil zeggen dat de kostprijs berekend wordt op basis van de datum waarop je afstudeerde, de datum van je aanvraag en je levensverwachting. Die ligt hoger dan de forfaitaire.
…binnen de nieuwe regelgeving?
Aanvragen ingediend vanaf 1 december 2020 worden behandeld volgens de definitieve nieuwe regels. De voorwaarden van de nieuwe regeling en die van overgangsregeling zijn gelijkaardig. De kostprijs verandert wel. Voor elke aanvraag ingediend ná 30 november 2020 is de kostprijs per academiejaar niet meer forfaitair, maar actuarieel.
Hoeveel brengt het je op?
Elk studiejaar dat je afkoopt, doet je pensioen jaarlijks stijgen. De netto-opbrengst van het afkopen van studiejaren hangt af van je loopbaan en is voor iedereen anders.
Het is belangrijk dat je nagaat of het afkopen van studiejaren voor jou interessant is en welke regeling het voordeligst is. Daarvoor moet je hele loopbaan in kaart gebracht worden. Laat je hiervoor bijstaan door de studiedienst van Liantis. Deze experts helpen elke dag talloze zelfstandigen de juiste keuzes te maken door hen een uitgebreide pensioenberekening te bezorgen met concreet advies. Interesse?
