Wanneer je niet onder de vorm van een vennootschap, maar als natuurlijk persoon start als zelfstandige, spreken we van een eenmanszaak. Aangezien de formaliteiten daarvoor relatief eenvoudig zijn en de kosten beperkt, is de eenmanszaak bij heel wat starters populair.
Voordelen van een eenmanszaak
Elke opstartvorm heeft zo zijn voor- en nadelen. De voordelen van een eenmanszaak kan je als volgt samenvatten: ze kost minder, is boekhoudkundig makkelijker te beheren en eenvoudig op te richten.
Goedkoper dan een vennootschap
Er zijn verschillende redenen waarom je een pak geld uitspaart als je kiest voor een eenmanszaak.
Je administratieve en boekhoudkundige verplichtingen zijn bijvoorbeeld minder uitgebreid dan die voor vennootschappen. Vennootschappen zijn immers verplicht een dubbele boekhouding bij te houden, terwijl die van een eenmanszaak slechts enkelvoudig is. Heel wat minder werk (voor je boekhouder) dus.
Voor de oprichting van een eenmanszaak gelden daarnaast geen minimum kapitaalvereisten. In principe kan je dus al van start met één euro op zak. Een financieel plan is evenmin verplicht, al is het zeker aan te raden er vooraf toch een op te stellen.
Makkelijker te beheren
Hoeveel winst je opnieuw investeert, hoeveel loon je jezelf uitkeert, of hoe je de strategie van je zaak uitstippelt … jij hebt het voor het zeggen. Bij een vennootschap ligt dat anders en moet je rekening houden met de beslissingsregels die in de wet en de statuten van je vennootschap zijn bepaald. In een eenmanszaak daarentegen beslis jij, en jij alleen, hoe de zaken zullen lopen.
Geen oprichtingsakte vereist
Voor de oprichting van een vennootschap moet er in de meeste gevallen een oprichtingsakte worden opgesteld. Afhankelijk van het type vennootschap moet je daarvoor bovendien langs bij de notaris en moet je een heleboel documenten voorleggen, zoals een financieel plan, een bankattest, … Allemaal zaken die je voor een eenmanszaak niet nodig hebt.
Nadelen van een eenmanszaak
Je bent onbeperkt aansprakelijk
Hoewel alle winst van je onderneming jou toekomt, zijn ook alle schulden die je met je onderneming maakte voor jou. Omdat er geen onderscheid is tussen je eigen vermogen en dat van je onderneming, mogen schuldeisers zich immers op je volledige persoonlijk vermogen verhalen om de schulden te vereffenen.
Fiscaal minder aantrekkelijk
De winsten die je met je eenmanszaak maakt, worden progressief belast via de personenbelasting. Hoe meer inkomsten je als zelfstandige dus vergaart, hoe hoger je belastingen. Bovendien ligt het toepasselijke belastingtarief al gauw een stuk hoger dan dat voor vennootschappen.
Hoe start je een eenmanszaak?
Om een eenmanszaak in België op te richten, moet je minstens achttien jaar oud zijn.
Open een professionele bankrekening
Hoewel er juridisch geen onderscheid is tussen je eigen vermogen en dat van je onderneming, open je voor je professionele inkomsten en uitgaven toch best een professionele bankrekening. Op die manier heeft de fiscus enkel inzage in je zakelijke verrichtingen.
Ga langs bij het ondernemingsloket
Vooraleer je met je activiteiten mag starten, moet je langs bij een erkend ondernemingsloket (zoals Liantis). We brengen dan volgende zaken voor jou in orde.
Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)
De KBO is een publiek raadpleegbare databank van de FOD Economie waarin alle basisgegevens van ondernemingen en hun vestigingen zijn opgenomen. Ook jouw eenmanszaak moet dus in de KBO worden opgenomen. Hoe verloopt dat?
In de eerste plaats zal het loket in de KBO een ondernemingsnummer voor je creëren. Daarnaast zal ze ook alle basisgegevens van je onderneming in de KBO registeren. Het gaat dan bijvoorbeeld om de datum waarop je effectief met je zaak wil beginnen, welke activiteiten je waar gaat uitvoeren, wie eventuele ondernemersvaardigheden bewijst, enzovoort. Aan de hand van je ondernemingsnummer kunnen verschillende (overheids-)instanties je onderneming vervolgens makkelijk identificeren.
Welke activiteit je met je eenmanszaak wenst uit te oefenen, heeft overigens geen belang. Ook de zogenaamde vrije beroepers, zoals bv. advocaten of artsen hebben een ondernemingsnummer nodig en moeten zich dus in de KBO laten inschrijven.
Basiskennis bedrijfsbeheer en beroepskennis
Woon je in het Brussels Hoofdstedelijk of Waals gewest, dan zal je bij de inschrijving in de KBO moeten aantonen dat je voldoende kennis hebt om een onderneming te starten en te leiden. Dat zogenaamde bewijs van de “basiskennis van bedrijfsbeheer” kan je op verschillende manieren leveren:
- Ofwel via je diploma (bv. diploma behaald aan een in België erkende hogeschool of universiteit, getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer, enz.)
- Ofwel als je kan aantonen dat je voldoende relevante praktijkervaring hebt.
Ben je van plan een gereglementeerd beroep uit te oefenen? Dan zal je in Brussel of Wallonië ook de vereiste beroepskennis moeten bewijzen.
De btw-hoedanigheid
Oefen je activiteiten uit die aan de btw onderworpen zijn, dan moet je je ondernemingsnummer doorgaans ook activeren bij de btw. Ook dat brengt Liantis graag voor jou orde.
Vergunningen
Afhankelijk van je activiteiten, zal je daarnaast ook bijkomende vergunningen en/of erkenningen nodig hebben om je zaak uit te baten. Liantis geeft je advies op maat en helpt je bij de aanvraag.
Je aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds
Vóór de aanvang van je zelfstandige activiteit moet je je tot slot ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Voor de opbouw van je sociale rechten betaal je dan per kwartaal een sociale bijdrage die wordt berekend op je inkomen van datzelfde jaar.
Wat zijn sociale bijdragen en waarom moet je ze betalen?
Hoeveel kost het starten van een eenmanszaak?
Een eenmanszaak is goedkoop en eenvoudig op te richten. Met één (digitaal) bezoek aan een erkend ondernemingsloket is je onderneming een feit. Onze tarieven vind je hier.
Kan je een eenmanszaak starten in bijberoep?
Zolang je naast je zelfstandige activiteit ook een volwaardig statuut als loontrekkende of ambtenaar hebt, kan je als zelfstandige in bijberoep starten. Is dat niet het geval, dan zal je, om je sociale rechten te kunnen opbouwen, toch in hoofdberoep moeten aansluiten. Meer info daarover lees je hier.
