Wist je dat je als creatieve freelancer minder belasting kan betalen dankzij auteursrechten? Als je werkt als copywriter, fotograaf, grafisch ontwerper of een ander creatief beroep, dan ben je immers ook auteur. En als auteur heb je automatisch rechten op je werk. Dat noemen we auteursrecht. 
Wat is auteursrecht?
Het auteursrecht geeft jou als maker controle over je werk: wie het mag gebruiken, hoe het verspreid wordt en onder welke voorwaarden. Je werk is beschermd zodra het aan twee voorwaarden voldoet:
- Het heeft een concrete vorm (dus niet alleen een idee).
- Het is origineel en draagt jouw persoonlijke stempel.
Twijfel je of jouw werk origineel genoeg is? Stel jezelf dan deze vraag: Als iemand anders dit had gemaakt, zou het er dan anders uitzien? Is het antwoord ‘ja’? Dan is je werk auteursrechtelijk beschermd.
Wanneer heb je recht op een auteursvergoeding?
Je werk is beschermd, maar wil je er ook een fiscaal voordelige vergoeding voor ontvangen? Dan komen er enkele voorwaarden bij:
- Je moet je rechten toekennen aan een derde partij.
- Die partij moet je werk publiek gebruiken (bv. publiceren, opvoeren, reproduceren).
Je verdient dus aan het toekennen of overdragen van je rechten.
Niet zeker of jij in aanmerking komt? Doe de test via Creative Shelter.
Hoe lang gelden auteursrechten?
Tot 70 jaar na de dood van de auteur. Daarna komt het in het publieke domein terecht: iedereen mag het dan vrij gebruiken, zonder toestemming of vergoeding.
Welke rechten leveren inkomsten op?
Binnen het auteursrecht bestaat er een onderscheid tussen vermogensrechten en morele rechten.
- Vermogensrechten
Deze rechten laten je toe om geld te verdienen met je werk. Ze bepalen wie je werk mag gebruiken, hoe en onder welke voorwaarden.
1. Reproductierecht:
Je mag je werk zelf kopiëren of anderen toestemming geven om dat te doen.
2. Publieke mededelingsrecht
Je geeft derden het recht om je werk te delen met een publiek. Denk bijvoorbeeld aan een concert of lezing, tv, internet, streaming, …
3. Distributierecht
Jij bepaalt wie je werk mag verspreiden in fysieke vorm: boeken, cd’s, posters, enz. Je kan dit recht zelf uitoefenen of uit handen geven via een licentie.
- Morele rechten
Naast vermogensrechten heb je als auteur ook morele rechten. Die gaan niet over geld, maar over jouw persoonlijke band met het werk. Morele rechten zijn niet overdraagbaar: ze blijven bij de auteur.
1. Integriteitsrecht
Je werk mag niet zomaar aangepast, vervormd of misbruikt worden. Merk je dat iemand je werk heeft gewijzigd op een manier die jouw reputatie schaadt? Dan mag je je daartegen verzetten.
2. Bekendmakingsrecht
Jij beslist wanneer en hoe je werk voor het eerst aan de wereld wordt getoond. Eens je werk publiek is, vervalt dit recht.
3. Recht op erkenning van vaderschap
Je hebt het recht om als de maker van je werk erkend te worden, of net om die erkenning te weigeren. Je hebt evengoed recht om te verhinderen dat een andere naam met jouw werk wordt gelinkt.
Hoe verzilver je jouw auteursrechten?
Je kan je auteursrechten zelf regelen, maar daar komt heel wat administratie bij kijken. Hier vind je een overzicht van alle stappen en voorwaarden.
Laat je al dat werk liever aan experten over? Creative Shelter kan het allemaal regelen voor jou.
