Je wil starten als zelfstandige en graag goederen verkopen die enkel in het buitenland te vinden zijn? Misschien ben je al aan de slag als zelfstandig ondernemer, maar zou je jouw productengamma willen uitbreiden met goederen die je in België niet kan vinden. Ben je zelf leverancier voor een buitenlandse onderneming? In ieder geval moet je op de hoogte zijn van de regels rond het importeren en exporteren van goederen.
Binnen de Europese Economische Ruimte (EER) en Turkije zijn Europese ondernemers vrij om over de landsgrenzen heen handel te drijven. Het land waarin je gevestigd bent als zelfstandig ondernemer mag jou in principe niet verhinderen om producten te importeren of exporteren binnen de EER. Dat geldt ook voor producten die buiten de Europese Unie geproduceerd worden. Anders zou het recht op vrije handel in het gedrang komen.
Je zal bij het importeren buiten de EER wel te maken krijgen met douaneformaliteiten. Hoewel de expediteur, transporteur of douane-agent de formaliteiten voor zijn rekening neemt, weet je toch het beste wat je mag verwachten. Jij moet tenslotte wel alle documenten en informatie verschaffen zodat hij verder kan. Je invoer zal gebeuren op basis van je ‘Enig Document’. Het is opgedeeld in verschillende vakken waarop alle importgegevens, zoals btw bij invoer, staan.
Je kan aan de hand van een ‘Integrated Tariff of the European Communities code’ ofwel TARIC-code te weten komen welke invoerrechten voor jouw goederen gelden. Zo weet je welke documenten je als importeur moet voorleggen.
Opgelet! Als je een foute goederencode vermeldt of hem vergeet, kan je een boete krijgen van de douane. Importeer je steeds dezelfde producten? Vraag dan een ‘bindende tariefinlichting’ of BTI aan. Dat zorgt ervoor dat je 3 jaar lang zeker bent dat de goederencode klopt en geen boete zal ontvangen.
Is je afzetmarkt in België te klein (geworden) of is je product erg gegeerd in buitenland? Dan kan je jouw goederen uitvoeren. Net zoals je ondernemingsplan, is een exportplan noodzakelijk. Je plan zal zowel voor je interne organisatie als voor externe organisaties (zoals banken en overheden) een handig overzicht van je aanpak zijn. Je exportplan moet minstens de volgende zaken bevatten:
Voor je exportplan zal je dus flink wat deskresearch moeten combineren met plaatselijke bezoeken. Mogelijke afzetters en concurrenten kan je enkel op die manier juist naar waarde schatten. Zoek ook steeds de plaatselijke wetgeving van het land naar waar je wil exporteren goed op. Zeker als het een land betreft dat buiten de EER ligt (zie hierboven bij invoer).
Je kan als ondernemer op 2 manieren exporteren: je kiest of wel voor directe export of werkt samen met een handelsagent of distributeur.
Je kiest voor directe export wanneer je rechtstreeks vanuit België je verkoop organiseert. Wil je liever met een buitenlandse partner samenwerken? Kies dan iemand die de lokale markten, gewoontes en gevoeligheden erg goed kent.
Een distributeur importeert in eigen naam jouw goederen en neemt ook de kost voor zijn rekening. Je factureert dus rechtstreeks aan de distributeur. Het nadeel: hierdoor heb je minder zicht op wie je klant is en geen invloed op de verkoopprijs.
Een handelsagent zal echter voor jou prospecteren in het buitenland, maar niet rechtstreeks je producten afnemen. De factuur is dus voor de klant, niet je handelsagent. Hij zal volgens jouw voorwaarden en prijs je producten aan de man brengen en ontvangt daarvoor een commissie.
Invoer, maar zeker uitvoer van producten, zal een aardige duit kosten. Zorg er dus voor dat je alle kosten, die ermee gepaard (kunnen) gaan, in kaart brengt wanneer je jouw financieel en/of ondernemingsplan opstelt.
Had je al gedacht aan deze kosten?
Je kan echter in de meeste gevallen rekenen op subsidies (zowel voor import en export). Er zijn steunmaatregelen voor starters, maar neem zeker een kijkje op subsidiedatabank.be voor een overzicht van alle steunmaatregelen voor zelfstandigen.