In deze aflevering van onze podcast Rust, punt! over mentale gezondheid bij ondernemers spreken we met Dieter Truyen, oprichter van de Brussels Brazilian Jiujitsu Academy en SchoolGrappling. Hij deelt zijn ervaring als sociaal ondernemer en vertelt ons welke lessen hij leerde uit de vechtsport om zijn mentale balans te bewaren.
Over Dieter
Dieter Truyen begon als jeugdanimator in Molenbeek, waar hij sport gebruikte als een manier om jongeren te engageren. Hij behaalde een diploma in de rechten, maar tekende zelden present in de les. Hij stak liever rechtstreeks in de Brusselse wijken de handen uit de mouwen. Die aanpak bracht hem bij de oprichting van de Brussels Brazilian Jiujitsu Academy in 2000 en daarna ook SchoolGrappling in 2002. Vandaag vieren beide organisaties hun 25e verjaardag en passen ze zijn leermethode door ervaring toe.
Van lokale club tot sociale onderneming
Dieter merkte het gebrek aan sportclubs voor Nederlandstaligen en jonge kinderen in Molenbeek op. Hij ging meteen over tot actie, al moest hij daar soms de regels van de overheid voor omzeilen. Zijn eerste club groeide geleidelijk uit tot een echte sociale onderneming die jiujitsu inzet als hulpmiddel voor persoonlijke ontwikkeling en integratie.
Vandaag stelt de organisatie dertien voltijdse medewerkers tewerk en telt ze 700 sporters verspreid over 50 lessen per week. Als antwoord op de administratieve en institutionele obstakels, ontwikkelde Dieter een pragmatische aanpak gebaseerd op resultaat. Door de efficiëntie van zijn model aan te tonen met concrete cijfers, creëerde hij gunstige krachtsverhoudingen waardoor de overheden niet meer om zijn aanpak heen konden.
Interne opleidingen en inclusie
Ook Dieter wordt geconfronteerd met een tekort aan gekwalificeerd personeel op de arbeidsmarkt en ontwikkelt daarom zijn eigen interne opleidingssysteem. De organisatie werft voornamelijk mensen aan via activeringsprogramma's zoals Artikel 60, Activa en First en geeft ze vervolgens opleidingen voor de verschillende functies die nodig zijn voor de werking van het bedrijf.
Die strategie zorgde voor een opvallend divers bedrijf, waarin de helft van de werknemers vrouwen zijn die in de onmiddellijke omgeving van het centrum wonen. De meeste werknemers hebben geen diploma secundair onderwijs, maar dankzij deze opleiding op maat verwerven ze sterke vaardigheden en zijn ze uitzonderlijk trouw aan de organisatie. In tegenstelling tot andere economische sectoren is jobhoppen bijna onbestaande in Dieters bedrijf. Het bewijs dat zijn medewerkers tevreden zijn én zich ten volle kunnen ontplooien.
Stabiele jobs in de sport
In de sportsector vinden de activiteiten voornamelijk na school plaats, waardoor voltijdse jobs moeilijk te creëren zijn. Dieter loste dat probleem op via verschillende initiatieven.
Zo introduceerde hij eerst lessen in scholen tijdens de middagpauze of na de lesuren. Tijdens de coronapandemie werkte hij vervolgens ninjatrajecten uit als alternatief voor contactsporten die in die periode verboden waren. Daarnaast organiseert hij volledige sportdagen in scholen. En tot slot organiseert hij ook wedstrijden tussen scholen via SchoolGrappling waarbij jongeren het begeleid tegen elkaar kunnen opnemen.
Met die innovatieve aanpak creëerde hij niet alleen stabiele jobs, maar maakte hij sport ook toegankelijk voor meer kinderen.
De filosofie van jiujitsu toegepast op het bedrijf
Volgens Dieter kunnen we uit jiujitsu veel waardevolle lessen trekken op het vlak van mentale gezondheid en bedrijfsbeheer. Fysiek contact impliceert uiteraard wederzijds respect, versterkt de veerkracht en leert je je plaats te verdedigen zonder te willen domineren.
Die aanpak is van toepassing op de mentale gezondheid van ondernemers aan de hand van drie sleutelprincipes. In de eerste plaats zelfkennis: door je eigen sterktes en zwaktes te kennen, kun je aangepaste strategieën ontwikkelen en doeltreffend omgaan met de stress die gepaard gaat het ondernemerschap.
Een tweede principe is je ego overstijgen. Inzien dat een te groot ego vooruitgang in de weg kan staan, is cruciaal voor ondernemers die hun grenzen moeten aanvaarden en moeten delegeren.
Een derde en laatste principe is aanpassingsvermogen. Net als in een gevecht waarin de tegenstanders een verschillende lichaamsbouw hebben, moet de ondernemer zich voortdurend schikken naar onverwachte uitdagingen. Dat is een cruciale vaardigheid om mentaal gezond te blijven.
Flexibiliteit en pragmatisme
Dieter reikt concrete oplossingen aan voor maatschappelijke problemen. Medewerksters mogen hun kinderen bijvoorbeeld meebrengen naar het werk. Die flexibiliteit helpt deze vrouwen – vaak gescheiden en in een kwetsbare situatie – om opnieuw professioneel zelfstandig te worden en tegelijkertijd hun gezinsverantwoordelijkheid op te nemen.
Vaak zijn deze vrouwen afhankelijk van sociale steun, maar leerden ze wel om op een slimme manier hun inkomen aan te vullen. In een omgeving die dat initiatief naar waarde schat, kunnen ze hun potentieel ten volle benutten en geven ze blijk van ondernemingszin die het volledige project ten goede komt.
Mentale gezondheid door lichaamsbeweging
Voor Dieter zijn mentale gezondheid en lichaamsbeweging onlosmakelijk met elkaar verbonden. Die filosofie past hij elke dag zelf toe met een wandeling van 16 km van zijn woning in Strombeek naar zijn werk in Molenbeek en terug. Die gewoonte biedt hem een moment van reflectie, verlaagt zijn stressniveau en zorgt ervoor dat hij elke dag met een heldere geest start.
Door dagelijks te wandelen, kan hij ongestoord nadenken, genieten van de zon en de wind, twee elementen die hij essentieel vindt voor zijn mentale welzijn. Zijn filosofie is pragmatisch: waarom tijd verliezen in de file en daarna gaan sporten? Met een dagelijkse wandeling los je verschillende problemen tegelijk op. Die eenvoudige aanpak illustreert perfect zijn kijk op de mentale balans: oplossingen zijn vaak veel minder ingewikkeld dan je denkt.
Volgens Dieter heeft jiujitsu zelf ook therapeutische krachten. De discipline leert je immers om te gaan met de stress van confrontaties, rustig te blijven onder druk en mentaal veerkrachtig te zijn wanneer je voor uitdagingen komt te staan.
