In een arbeidsmarkt waar werkgevers alles uit de kast moeten halen om de juiste profielen aan te trekken en hun goede krachten tevreden te houden zodat ze niet weggaan, is een competitieve verloning ontzettend belangrijk. De loonbonus is een fiscaal interessante manier om een groep medewerkers of je volledige personeelsbestand een extra incentive te geven. Senior HR consultant Marie-Paule Bibaer legt uit wat de loonbonus is en waar je als werkgever moet op letten.
Collectief belonen
Een eerste belangrijk element bij de loonbonus is dat het om een collectieve beloning gaat. Als werkgever kan je dus niet beslissen om een loonbonus te geven op individuele basis, aan één specifieke werknemer. Om een loonbonus te kunnen toekennen, moet je een loonbonusplan opstellen. Daarin bepaal je welke specifieke doelstelling of target gehaald moet worden door een zogenaamd ‘objectieve groep medewerkers’. Denk bijvoorbeeld aan ‘alle salesmensen’, ‘de uitvoerende medewerkers’, enzovoort.
De enige uitzondering op deze regel heeft betrekking op werkgevers die maar één medewerker hebben. Ook zij kunnen een loonbonus in het vooruitzicht stellen, op voorwaarde dat het loonbonusplan breed genoeg geformuleerd is. Spreek in dat geval van ‘alle medewerkers’ zodat nieuwe werkkrachten die aangeworven worden tijdens de referteperiode van het bonusplan, ook automatisch aanspraak kunnen maken op de loonbonus.
De referteperiode
Hiermee komen we op een tweede belangrijk punt in de loonbonusregelgeving. De referteperiode is de periode waarin de doelstelling die je vooropstelt, behaald moet worden. De loonbonus kan pas uitgekeerd worden:
- na de vastgelegde referteperiode
- op voorwaarde dat de doelstelling behaald is.
Een referteperiode moet minstens drie maanden duren. Vaak wordt gebruikgemaakt van een referteperiode van twaalf maanden. Merk op dat dit niet per se van januari tot december moet zijn. Je kan als werkgever in principe op elk moment van het jaar starten met een bonusplan.
Doelstellingen communiceren
Het is binnen de context van een loonbonus niet alleen verplicht een doelstelling voorop te stellen, je moet ze ook communiceren naar je werknemers. Beschouw dit moment niet als een ‘verplicht nummertje’ maar maak ervan gebruik om het community-gevoel en de motivatie bij de betrokken medewerkers een boost te geven. Welke doelstellingen?
Hoewel de doelstellingen binnen een loonbonusplan zeer uiteenlopend kunnen zijn, toch moeten ze aan bepaalde criteria voldoen. Zo moeten ze:
- controleerbaar zijn,
- niet kennelijk zeker
- en opvolgbaar gedurende de referteperiode.
Financiële doelstellingen worden doorgaans makkelijk aanvaard als target voor een loonbonus. Maar ook de klantentevredenheid in een horecazaak of het aantal ziektedagen of arbeidsongevallen kunnen in aanmerking komen als doelstelling.
De loonbonus is dus een krachtige tool om (een deel van) je medewerkers extra te motiveren en samen naar een gemeenschappelijk doel toe te werken. Het is een manier om je verloningsbeleid te optimaliseren zonder dat je totale loonkosten al te sterk stijgen.
