Of het nu om seizoensgebonden pieken gaat, een onverwachte stijging van de werkdruk of onvoorziene omstandigheden, overuren zijn een onvermijdelijk aspect van het moderne werkleven geworden. Het is belangrijk dat je hierover als werkgever en werknemer in dialoog gaan met elkaar om de bestaande regels en opties te begrijpen. Wanneer overuren laten uitbetalen en wanneer overuren opnemen? Het Liantis kenniscentrum brengt duidelijkheid.
Extra loon
Wanneer een medewerker overuren presteert, bepaalt de algemene regel dat hij of zij daar een toeslag voor krijgt en/of die overuren kan compenseren met inhaalrust. De toeslag voor overuren is wettelijk vastgesteld op 50%. Voor overuren die op een zon- of feestdag gepresteerd worden, is dat 100%. Zo hebben werknemers de garantie dat ze eerlijk gecompenseerd worden voor de extra tijd die ze investeren.
Niet zeker of je overuren moet uitbetalen? In dit handig overzicht vind je alle verplichtingen.
Extra vrije tijd
Afhankelijk van het type overuren, kan de werknemer er ook voor kiezen om die extra gepresteerde uren op te nemen als inhaalrust, of ‘recup’ in de volksmond. Daardoor heeft je medewerker extra verlof op een dag waarop hij of zij normaal gezien zou moeten werken. Een flexibele oplossing voor beide partijen dus. Bovendien komt het de werk-privébalans van je medewerkers ten goede, wat essentieel is voor hun welzijn en productiviteit.
Let wel: niet alle overuren kunnen omgezet worden in inhaalrust. Zo worden vrijwillige overuren altijd uitbetaald.
Keuzevrijheid en procedures
Hoe de overuren gecompenseerd worden, hangt dus af van wettelijke regels, maar ook van de keuze van de werknemer. Die kan, afhankelijk van zijn of haar persoonlijke situatie en levensfase, kiezen voor extra loon of extra vrije tijd.
Om vrijwillige overuren te kunnen presteren, moet de werknemer om de zes maanden een schriftelijk akkoord ondertekenen als bijlage bij de arbeidsovereenkomst. Voor buitengewone piekmomenten of onvoorziene omstandigheden gelden er specifieke regels. Deze overuren worden in principe ingehaald, tenzij de medewerker tegen het einde van de betaalperiode vraagt om ze te laten uitbetalen.
Vrijwillige relance-overuren in 2024 en 2025
Net zoals de voorbije drie jaar kan je als werkgever opnieuw gebruikmaken van maximaal 120 bijkomende relance-overuren per jaar. Die vrijwillige overuren moeten gepresteerd worden:
- in het volledige kalenderjaar 2024
- van 1 januari 2025 tot en met 30 juni 2025
Piekgevoelige sectoren zoals de bouw of de horeca kunnen rekenen op specifieke gunstmaatregelen voor de overuren.
Bescherming en flexibiliteit
Zowel bij vrijwillige overuren als bij overuren door buitengewone werkdruk of onvoorziene omstandigheden, zorgen schriftelijke overeenkomsten ervoor dat de rechten van werknemers beschermd blijven, terwijl jij als werkgever de flexibiliteit hebt die nodig is om je bedrijf efficiënt te runnen.
Het loont zeker de moeite om hierover met je medewerkers in dialoog te gaan om tot een overeenkomst te komen die voor beide partijen werkt. Zo zorg je mee voor een werkomgeving waarin je werknemers zich gewaardeerd en gerespecteerd voelen. Dat komt dan weer de bedrijfscultuur en -prestaties ten goede.
