In de file staan kost ons handenvol geld. Uitgerekend 11,72 euro per wagen voor een uur bumper-aan-bumper staan. Als je weet dat de gemiddelde autobestuurder in Brussel alleen al jaarlijks 80 uur staat aan te schuiven, wordt het snel duidelijk dat de bedragen hoog oplopen. Op het eind van de rit draai je als werkgever op voor een groot deel van die kosten.
Transport & Mobility Leuven raamt de totale kost van ons fileleed op 600.928 euro per dag — een cijfer dat de laatste jaren in stijgende lijn gaat. Dat zijn bovendien voorzichtige schattingen, die enkel de verloren tijd in rekening brengen, en dus niet de gevolgen voor de volksgezondheid en het milieu.
Dat we met zijn allen in de file staan, heeft evenwel één positieve bijklank. “Hoe langer de file, hoe beter het gaat met de economie”, zegt Cathy Macharis (VUB), hoogleraar Duurzame Mobiliteit en Logistiek. Want veel auto’s op de baan betekent enerzijds dat de economische activiteit hoog ligt, maar ook dat de bevolking meer geld heeft om aan die auto’s te spenderen.
Wat kost de file jou als werkgever?
Exacte bedragen zijn moeilijk vast te pinnen, maar een opsomming van de verschillende kostenposten maakt meteen duidelijk dat je liefst vermijdt dat je werknemers ettelijke uren verliezen tijdens hun dagelijkse pendeltocht. Dit zijn de kosten die voor jouw rekening zijn:
- Jij betaalt voor de niet-gepresteerde uren van je werknemer die in de file staat tijdens de werkuren. De staat komt hier niet in tussen, zoals zou gebeuren wanneer je werknemer ziek is of een ongeval heeft gehad.
- Is die werknemer de baan op met een stapel goederen, dan betaal je ook nog eens voor al die spullen die langer onderweg zijn. Een volgeladen vrachtwagen die stilstaat op de autosnelweg kost je dus meer dan een eenvoudige personenwagen: 36,37 euro per verloren uur, om exact te zijn. Die som omvat het loon van de chauffeur, maar houdt ook rekening met de lading die nog niet bij de klant is afgeleverd.
- De stress en frustratie die zich opbouwt bij je werknemers: door langere werkdagen, door de druk om op tijd te zijn voor die ene afspraak, … Het risico dat ze daardoor uiteindelijk afhaken en een andere job zoeken is reëel. Het verlies van een goede medewerker en de zoektocht naar een vervanger kost je als werkgever veel geld.
- Loopt het helemaal mis op het wegennet, dan wordt het een monsterfile en is de kans bestaande dat je werknemer die dag nooit op kantoor geraakt. Zoiets heet in juridische termen ‘overmacht’, wat wil zeggen dat je die werknemer ook niet kan vragen om in ruil voor die verloren dag een dagje vakantie te laten varen.
→ Lees meer over de arbeidskost van een medewerker.
De oplossingen op een rij
Files zijn niet alleen nadelig voor je portemonnee, ze worden ook deels veroorzaakt door de 17% werknemers die in een bedrijfswagen rondrijden. Die laatste liggen dan ook politiek onder vuur door de zware subsidiëring. Tijd om de zaken anders aan te pakken, dus.
Natuurlijk zijn er mogelijkheden legio om je werknemer de stress van die file te besparen, en jezelf de kosten. Je doet er het milieu bovendien een gigantisch plezier mee. We zetten de meest interessante opties op een rij.
1. Het openbaar vervoer
Als werkgever ben je verplicht tussen te komen in de kosten van het woon-werkverkeer van je werknemers als zij met het openbaar vervoer komen werken. Voor de trein wordt jouw tussenkomst berekend op basis van het aantal afgelegde kilometers. Komt je werknemer met de bus, de tram of de metro, dan pas je bij van zodra de afstand van de vertrekhalte tot op het werk 5 kilometer bedraagt.
Treinen hebben het voordeel dat ze nooit in de file staan, en over het algemeen zijn de vertragingen die je oploopt met het openbaar vervoer nog steeds peanuts vergeleken bij de vele uren bumperen op onze wegen. Op de trein kan je namelijk wél een vergadering voorbereiden, een rapport nalezen of gewoon een boek lezen om te ontspannen. Een pak minder stresserend én productiever dan in de file staan, dus.
Je kan deze verplichting omvormen tot iets positiefs waarmee je ook andere medewerkers stimuleert om met het openbaar vervoer te komen. Besef ook dat sommige sectoren in hun paritaire comités aanvullende modaliteiten voorzien rond de tussenkomst in woon-werkverkeer. Heb je hierover vragen, contacteer je sociaal secretariaat!
3. Derdebetalersregeling
Naast de tussenkomst als werkgever, hebben vervoersorganisaties zoals de Lijn, de NMBS en de MIVB vaak nog interessante formules. Een voorbeeld hiervan is de derdebetalersregeling van de NMBS.
Meer informatie vind je hier, maar het komt op een administratieve vereenvoudiging voor jou als werkgever. Via een derdebetalersovereenkomst worden de verschillende patronale bijdragen verrekend die je aan jouw medewerkers betaalt tegelijkertijd én rechtstreeks met de NMBS. Zo maak je dus meteen een einde aan de administratieve rompslomp inzake individuele verrekening van de patronale bijdragen.
Meer nog, dan heb je ook de mogelijkheid om te genieten van een staatstussenkomst verbonden aan het gratis Woon-Werkverkeer.
Ontdek ook de aanbiedingen van de andere vervoersorganisaties, zoals dat van de Lijn en van de MIVB.
3. Met de fiets
De meest sportieve oplossing is meteen ook een van de meest interessante voor jou als werkgever. Sta je je staf een fietsvergoeding toe, dan hebben we niks dan goed nieuws. Zo’n vergoeding is voor 100% fiscaal aftrekbaar als bedrijfskost en 100% vrij van RSZ. Enige voorwaarde: het bedrag is begrensd tot € 0,22/km 0,23/km.
De statistieken spreken overigens boekdelen: werknemers die elke dag op de fiets springen zijn minder vaak afwezig dan hun collega’s die met de auto komen en zijn zelfs beduidend productiever. En als je besluit om helemaal groen te gaan en te investeren in fietsaccessoires en infrastructuur zoals een fietsenhok, kun je de kosten zelfs voor 120% aftrekken.
4. Collectief vervoer
Nog een oplossing die 120% fiscaal aftrekbaar is, is collectief vervoer organiseren voor je personeel naar de plaats waar ze werken. Heel gunstig dus. Een busje met chauffeur inleggen van het station naar je hoofdkwartier kan dus interessant zijn. Bevind je je in het stadscentrum, dan kun je werknemers ook oppikken aan een park & ride in de stadsrand waar ze makkelijk hun auto kwijt kunnen.
5. Mobiliteitsbudget
Er is al veel rond te doen geweest, maar eindelijk krijgt het mobiliteitsbudget vaste vorm. Concreet betekent dat dat de klassieke keuze voor een bedrijfswagen voortaan ontmoedigd wordt. In de plaats daarvan krijgen werknemers de optie om een gelijkaardig budget te spenderen aan een plooifiets, een treinabonnement, een step, etc. — of een combinatie van dat alles.
Aan de details wordt nog gesleuteld, maar het goede nieuws voor jou is alvast dat de overheid erop hamert dat de hele operatie budgetneutraal moet zijn voor werkgevers.
6. Carpoolen
Carpoolen heeft voordelen te over: de autokosten dalen, net als de CO2-uitstoot. Als werknemer kun je je personeel aanmoedigen om eigen wagens te delen, of je kunt een stap verder gaan en poolwagens voorzien. In het laatste geval voorzie jij de wagens en een tankkaart en rijden je werknemers zelf op en af.
Een belangrijk argument om je werknemers te overtuigen: carpoolen geeft hen recht op een grotere fiscale vrijstelling op de woon-werkvergoeding. Een kleine rekensom: wie 30km carpoolt, wint 321 euro. Hoe meer kilometers, hoe hoger het bedrag.
7. Thuiswerk
Wil je echt alle fileproblemen ineens oplossen, dan kun je personeelsleden ook van thuis uit laten werken. De extra kosten zijn overigens minimaal: het gaat om verwarming, internet en elektriciteit, maar ook balpennen, briefpapier en ander klein kantoormateriaal. Geen grote investering dus, zeker niet te vergelijken met de prijs van een auto. Diezelfde kosten spaar je tegelijkertijd uit in je eigen bedrijf, net als een tankkaart.
Je ziet: oplossingen te over als je je werknemers én jezelf het dagelijkse aanschuiven op onze gesatureerde wegen wil besparen. Verhoog je productiviteit, verlaag je kosten en creëer blije werknemers door in te zetten op een slimme mix van voordelen en vervoersmiddelen.
Een betere mobiliteit voor je werknemers? We kunnen je raad geven!
