Een burn-out wordt doorgaans gelinkt aan loontrekkenden. Zelfstandigen kiezen immers hun eigen werkritme en doen de hele dag waar ze zelf voor gekozen hebben, toch? Niets is minder waar. We zetten de 5 belangrijkste professionele oorzaken van burn-outs bij zelfstandigen op een rij.
Een burn-out is het eindstation van aanhoudende stress en vermoeidheid. Je hebt geen energie meer om een nieuwe werkdag aan te vatten zowel op fysiek, emotioneel als mentaal vlak. Kortom: je bent opgebrand – of ‘burn-out’.
Om de vinger op de wonde te leggen, moet je verschillende engagementen en gebeurtenissen uit zowel je professionele als privéleven analyseren. Zo kunnen aanhoudende problemen of te hoge verwachtingen op het werk voor heel wat stress zorgen. Volgen daarop ook persoonlijke uitdagingen zoals een relatiebreuk, het overlijden van een naaste, een verhuis of zelfs de geboorte van een baby, dan kan de optelsom leiden tot een burn-out.
3 op de 10 zelfstandigen geven zichzelf een grote kans op een burn-out
Dit zijn alvast de 5 belangrijkste professionele oorzaken:
Je leeft en ademt werk als zelfstandige. Je moet al écht ziek zijn om eens een paar dagen thuis te blijven. Meer nog: zelfs als je thuis of op vakantie bent, achtervolgt je job je als een schaduw. Zo erkent 70% van de zelfstandigen dat ze hun werk mentaal niet kunnen loslaten op een vrije dag. Aan de ontbijttafel, op familiefeesten of zelfs op het strand: als de telefoon rinkelt, roept de plicht. Kortom, je hebt amper rustmomenten.
Tip: Laat je klanten en de mensen waarmee je werkt weten wanneer je wel en niet werkt. Daar heeft iedereen begrip voor. Hou daarnaast rekening met deze 10 tips van succesvolle ondernemers.
Voor zelfstandigen vormt de administratieve rompslomp een grote bron van stress. Het klinkt vast herkenbaar: je moet voortdurend op je hoede zijn om geen fouten te maken of niets te vergeten en bij de gedachte aan een controle gaat je hartslag de hoogte in. Zo geven 6 op de 10 zelfstandigen toe dat ze het moeilijk hebben om hun boekhouding op orde te houden. ‘Administratieve lasten’ zijn dan weer de op een na grootste bron van ergernis.
Tip: Win voldoende informatie in over de boekhoudkundige regels voor zelfstandigen en maak daarna goede afspraken met je boekhouder: wat doe je zelf en wat niet?
Geld en stress zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Terwijl werknemers elke maand een vaste loonbrief krijgen, spelen bij zelfstandigen verschillende factoren mee. Een ding is zeker: geen werk betekent geen inkomsten. Enkele maanden buiten strijd zijn met een burn-out, is al helemaal geen optie. Wat met de vaste kosten? Wat met het gezin? En hoeveel klanten zie je dan nog terug? Die drang om desondanks toch door te gaan, is begrijpelijk maar nefast op de lange termijn.
Tip: Bij een burn-out heb je sociale rechten als zelfstandige. Wacht daarom niet om hulp te zoeken wanneer je tegen je eigen grenzen aanloopt.
Ook het organisatorische aspect van je zaak kan je een hoop kopzorgen opleveren. In drukkere periodes ben je meestal op jezelf aangewezen om deadlines te halen en opportuniteiten maximaal te benutten. Je klanten rekenen op jou. Dat plichtsbesef wordt nog versterkt doordat je vaak een persoonlijke, directe band hebt met klanten en leveranciers. Voor een zelfstandige geldt altijd het besef: “Ik mag hier niet uitvallen”.
Tip: Om de organisatorische stress te beperken, kan je een medewerker aanwerven. Doe dat wel doordacht en stel jezelf de juiste vragen. Ben je er niet klaar voor? Kies dan voor slimmer werken. En onthoud: plan tijdig, laat je adviseren en durf te delegeren!
Heb je als zelfstandige al medewerkers in dienst, dan ben je niet alleen verantwoordelijk voor je eigen welzijn, maar ook voor dat van je personeel. Je hebt meer administratie en moet voor meerdere personen nadenken. Met de huidige krapte op de arbeidsmarkt is het overigens niet evident om het juiste talent te vinden of om een langdurig afwezige medewerker te vervangen. Tot slot krijg je misschien wel het verwijt dat jij als werkgever aan de basis ligt van de burn-out van een medewerker: geen evident verantwoordelijkheidsgevoel om mee om te gaan.
Tip: Bezorgt je aanwervingsproces je kopzorgen? Tijdelijke werknemers in dienst nemen, kan een minder stressvolle oplossing bieden. Lig je eerder wakker van de ontslagprocedure, informeer je dan grondig over de wettelijke verplichtingen. Meer informatie over hoe je het hoofd biedt aan de krapte op de arbeidsmarkt, vind je dan weer in dit dossier van UNIZO.
Zit het niet helemaal goed met je energiebalans of herken je bij jezelf een aantal symptomen die de voorbode van een burn-out zouden kunnen zijn? We creëerden, in samenwerking met UNIZO, een zelftest voor zelfstandigen waarin je te weten komt of je de gevarenzone dreigt te raken.