Als zelfstandig ondernemer wil je je maximaal onderscheiden van je concurrenten, door je originele bedrijfsnaam, sterke merken, innoverende producten en diensten… Dit is in de eerste plaats een kwestie van ondernemerszin, inzet en talent, maar je blijven onderscheiden veronderstelt ook dat je je maximaal beschermt tegen ‘imitators’, die misschien je bedrijfsnaam willen nabootsen of die je vernieuwende producten gaan namaken… Maak hier vanaf het begin maximaal werk van, want merkbescherming biedt degelijke garanties en valt zeker te overwegen.
Ben je de eerste die een handelsnaam gebruikt, dan is die naam in principe van jou en mag niemand in je buurt of sector die nog gebruiken. Wil je echter een meer sluitende bescherming, dan kan je je handelsnaam deponeren als merk. Zeker wanneer je een creatieve en commercieel sterke handelsnaam hebt bedacht, kan je je het beste extra indekken tegen ‘plagiaat’. Daarbij kan je niet alleen de handelsnaam zelf, maar ook alle andere onderscheidingstekens van de onderneming als merk beschermen, zoals:
Let op! Om als merk beschouwd te kunnen worden, moet je naam voldoende herkenbaar en onderscheidend zijn. Handelsnamen als De Supermarkt voor een buurtwinkel of Vers brood voor een bakker zijn dit niet en kunnen dus niet als merk beschermd worden.
Controleer eerst of het merk van je dromen nog niet beschermd is. Je kan dat eenvoudig online nagaan op het merkenregister via het Benelux Bureau voor Intellectuele Eigendom (BBIE). Een merkbescherming enkel en alleen voor België kan niet. Je merkbescherming geldt steeds minstens voor de hele Benelux. Wil je helemaal op zeker spelen, dan kan je bij het Merkenbureau tegen betaling een onderzoek vragen naar eerdere inschrijvingen. Dit is niet verplicht, maar het geeft je wel sluitende garanties.
Voldoet je depot aan alle wettelijke vereisten, dan wordt het door het Merkenbureau in het register ingeschreven. Gemiddeld duurt de procedure ongeveer drie à vier maanden, tenzij er iemand bezwaar tegen je aanvraag indient, dan kan het wat langer duren. Ook wanneer je merk wordt geweigerd, omdat het te banaal is en zich onvoldoende onderscheidt, kan de procedure (veel) langer duren en is het onzeker of je merk überhaupt kan worden ingeschreven. Een definitieve weigering betekent jammer genoeg niet dat je je geld voor de aanvraag terugkrijgt.
Vanaf de datum van inschrijving ben je officieel eigenaar van de merknaam en mag niemand anders deze nog gebruiken. Je ontvangt een bewijs van inschrijving, met het nummer in het merkenregister. Met je merk ben je 10 jaar beschermd. Daarna kan je de bescherming telkens met 10 jaar verlengen.
Tip: als (onervaren) starter kan je je voor de registratie van je merk laten bijstaan door een erkende gemachtigde. Je kan bijvoorbeeld de lijst raadplegen van de Beneluxvereniging voor Merken- en Modellenrecht (BMM), een beroepsvereniging van juridische specialisten. Zij kunnen je bijstaan bij de registratie (bescherming) van merken en modellen (design). Informeer vooraf wel naar de kosten en honoraria die zullen worden aangerekend voor het indienen van de aanvraag.
De tarieven vind je op de website van het BBIE.
Er bestaat soms verwarring over, maar een idee als kan niet beschermd worden. Je moet je ideeën eerst in de praktijk omzetten, naar een concrete uitvinding, een handels- of merknaam, een design, een werk... vooraleer ze kunnen beschermd worden met respectievelijk een octrooi, een merk, een model of auteursrechten.
Tussen het bedenken van een idee en de beschermde realisatie hiervan zit vaak een heel proces van onderzoek, ontwikkeling, zoeken van financiering... waarbij steeds het risico bestaat dat iemand intussen je origineel idee gaat inpikken. Er bestaat wel een zogenaamd i-DEPOT waarbij de creatiedatum en de ontwerper of auteur van het idee vastgelegd worden om eventuele latere betwistingen daarover te kunnen weerleggen. Dit wordt onder gesloten envelop bij het Benelux Bureau voor Intellectuele Eigendom neergelegd en bewaard gedurende een periode van vijf jaar. Het i-DEPOT verleent dus geen intellectueel eigendomsrecht, maar het kan wel een nuttige tussenstap zijn in een proces van bescherming van intellectuele eigendom.
Voor meer informatie lees ook onze blogpost Bescherm je tegen copycats en vraag een octrooi aan! met handige tips van Ivan Peeters van Solanden en Michiel Verhamme van UNIZO.