Nieuwe wetgeving ergonomie: wat betekent dit voor jou als werkgever?

Op 15 mei 2024 publiceerde de wetgever het KB tot wijziging van in boek VIII van de codex over het welzijn op het werk. Het nieuwe KB doelt vooral op de preventie musculoskeletale aandoeningen (MSA) op het werk. De nieuwe wetgeving gaat van kracht op 25 mei 2024.  

Wat zijn musculoskeletale aandoeningen? 

MSA ontstaan wanneer je lange tijd dezelfde lichaamsdelen belast. Klachten die dan vaak voorkomen zijn pijn aan de rug, polsen of nek. 

Een belangrijke oorzaak van arbeidsongeschiktheid bij werknemers is te wijten aan musculoskeletale klachten. Bij arbeiders ligt het risico op langdurige ziekte omwille van dit soort klachten bovendien nog tweemaal hoger dan bij bedienden.  

Concrete voorbeelden bevestigen dit ook: dagelijks meer dan 10 kilogram heffen verhoogt de kans op langdurige afwezigheid door lage rugklachten, staand werken wordt dan weer geassocieerd met lage rugpijn. En zo zijn er nog tal van voorbeelden die aantonen dat MSA direct gelinkt kan worden aan blootstelling op het werk. 

Waarom een nieuwe wetgeving ergonomie? 

Er is een duidelijke link tussen musculoskeletale klachten en fysiek belastend werk. Het nieuwe KB wil inzetten op preventie om musculoskeletale aandoeningen op het werk aan te pakken.  

De huidige wetgeving legt werkgevers wel verplichtingen op rond het manueel hanteren van lasten, beeldschermwerk en staand werken. Met deze nieuwe wet wil de wetgever werkgevers nu extra stimuleren om musculoskeletale aandoeningen op het werk preventief aan te pakken en hen ook algemeen aanzetten om meer in te zetten op ergonomie op het werk. 

Dankzij het nieuwe KB krijgen preventieadviseurs-ergonoom nu een duidelijk wettelijk kader waarop ze hun beleid kunnen baseren.   

Welke wijzigingen staan in het nieuwe KB? 

• De titel ‘boek VIII’ verandert en heet vanaf nu ‘Ergonomie en de preventie van musculoskeletale aandoeningen’.   
• Er worden vier definities toegevoegd aan de codex, onder andere over de ‘preventieadviseur ergonoom’. Deze begrippen werden voordien enkel vernoemd in de bepalingen van de externe dienst.  
• Het KB legt de nadruk dat aandacht voor ergonomie betekent dat het werk moet aangepast worden aan de werknemer.  
• Bij elk nieuw ontwerp, inrichting of aanpassing van werkposten moet er aandacht zijn voor ergonomie.  
• Werkgevers moeten een risicoanalyse ergonomie uitvoeren die rekening houdt met onder andere biomechanische risicofactoren (zoals werkhouding, de uitgeoefende kracht en de duur van de activiteit). Het KB onderstreept hierbij het belang van een multidisciplinaire aanpak. Ergonomie moet in een bredere werkcontext worden bekeken. Dit wil zeggen dat je als werkgever ook rekening moet houden met andere factoren die aan de oorzaak kunnen liggen van fysieke klachten, zoals bijvoorbeeld de personeelsplanning of de werkdruk bij je medewerkers. Deze risicoanalyse en de maatregelen moeten jaarlijks worden voorzien van een update. Als werkgever mag je dus verwachten dat de arbeidsinspectie vanaf mei 2025 hier extra aandacht aan zal besteden. 
• De wetgeving rond beeldschermwerk, manueel hanteren van lasten en werk- en rustzitplaatsen blijft ongewijzigd.  

Hoe kan de wetgeving jou ondersteunen? 

Het doel van deze wetgeving is om jou als werkgever verder te ondersteunen bij het creëren van een gezonde werkomgeving voor je medewerkers die de kans op verzuim verlaagt. Door het aanpassen van de werkomgeving aan de fysieke noden van je medewerkers, zorg je ervoor dat werkhervatting én re-integratie van zieke medewerkers vlotter verloopt.  

Als je aantoont belang te hechten aan een gezonde werkplek voor je medewerkers, maak je fysiek belastende jobs aantrekkelijker op een krappe arbeidsmarkt.