Hoe zit het precies met de antistoffen tegen corona bij medewerkers en bewoners van woonzorgcentra? Op basis van die vraag rolde Liantis eind 2020 een grootschalige studie uit in 20 woonzorgcentra, verspreid over Vlaanderen en Brussel. De resultaten van het onderzoek werden begin maart 2022 gepubliceerd in een wetenschappelijk magazine. We vatten de belangrijkste bevindingen voor je samen.
Samen met de Universiteit Gent nam Liantis tussen 19 oktober en 13 november 2020 bloed af bij bijna 1.200 medewerkers en bewoners uit ongeveer 20 Vlaamse en Brusselse woonzorgcentra. De onderzoekers keken daarbij hoe het precies zat met de corona-antistoffen in de zwaar getroffen zorgorganisaties. “In de eerste golf was de toestand in de wzc’s ongelofelijk precair. We wilden graag onderzoeken hoe het zat met de antistoffen in die organisaties. Daarnaast wilden we ook inzicht krijgen in hoe we eventuele onderlinge verschillen en verschillen ten opzichte van de algemene bevolking zouden kunnen verklaren”, bevestigt Tom Geens, manager research & analytics bij Liantis.
Wat bleek al snel uit het onderzoek? Een doorsnee woonzorgcentrum werd met haar 17% medewerkers en bewoners met antistoffen gemiddeld gezien veel zwaarder getroffen dan de Belgische bevolking (9%).
“Maar belangrijk: de gemiddelde instelling bestaat natuurlijk niet. De variatie tussen de 20 instellingen was erg groot. In een viertal woonzorgcentra had niemand antistoffen, in andere organisaties zagen we cijfers tot ver boven 40%. En dan kwam natuurlijk de vraag: waaraan lag dat?, aldus Tom Geens van Liantis.
“Toen collega Heidi Janssens van Liantis research & analytics de gegevens wat meer in detail bestudeerde, kwamen we tot een opvallende vaststelling. Zo zagen we dat meer dan een derde van de mensen die wel antistoffen hadden, niet de typische symptomen hadden doorgemaakt. Dit doet ons vermoeden dat personen zonder symptomen vermoedelijk een rol speelden in de snelle verspreiding van het virus binnen de woonzorgcentra”, licht Tom Geens toe.
In combinatie met het tekort aan testcapaciteit in het begin van de pandemie (waardoor vooral mensen mét symptomen getest werden) kan dit volgens Liantis deels mee verklaren waarom we snelle en grote corona-uitbraken zagen in de Belgische woonzorgcentra, en er uiteindelijk veel doden te betreuren vielen.
De gedetailleerde inzichten van deze studie bundelden de Liantis-onderzoekers in een wetenschappelijk artikel. Het tijdschrift ‘Epidemiology & Infection’ was geïnteresseerd om de resultaten te publiceren en dat gebeurde uiteindelijk begin maart 2022.
“Vooral het inzicht dat heel wat risicofactoren bij de verspreiding van een infectieziekte gelinkt zijn aan het individuele woonzorgcentra zelf, kan helpen om in de toekomst meer onderbouwde adviezen rond infectiepreventie te geven. We denken hierbij aan factoren gerelateerd aan het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (beschikbaarheid en opleiding), maar ook aan factoren die eerder gerelateerd zijn aan het gebouw (zoals ventilatie) of aan de werkorganisatie”, besluit Tom Geens.