Personeelsbeleid

Een arbeidsovereenkomst voor jouw werknemer: de verschillende soorten

Geschreven door Anne Hallez | 15 juni 2018

Neem je binnenkort nieuw personeel aan? Dan sta je best even stil bij de verschillende types arbeidsovereenkomsten. Afhankelijk van het soort contract gelden er andere voorwaarden en regels. We bespreken de belangrijkste soorten arbeidsovereenkomsten, zodat je een berekende keuze kan maken.

Deze drie elementen hebben een invloed op het type arbeidsovereenkomst

De regels verbonden aan een arbeidsovereenkomst kunnen verschillen naargelang het type arbeidsovereenkomst. De wet maakt een onderscheid op basis van deze elementen:

  1. de aard van het werk, met als belangrijkste het onderscheid tussen arbeiders en bedienden
  2. de duur van de overeenkomst en of de overeenkomst beperkt is in tijd
  3. de omvang van de prestaties: voltijds of deeltijds arbeid.

Arbeidsovereenkomsten op basis van de aard van de arbeid

De wet op arbeidsovereenkomsten onderscheidt verschillende statuten van werknemers op basis van de aard van hun werk. Het belangrijkste onderscheid is dat tussen arbeiders en bedienden.

  • Arbeiders verrichten, tegen een bepaald loon en onder het gezag van een werkgever, hoofdzakelijk handenarbeid.
  • Bedienden verrichten, tegen een bepaald loon en onder het gezag van een werkgever, hoofdzakelijk hoofdarbeid.

Naast de opdeling tussen arbeiders en bedienden, kunnen we ook nog de volgende statuten onderscheiden:

  • Handelsvertegenwoordigers bezoeken cliënteel om te onderhandelen over en het sluiten van zaken. Dit alles gebeurt onder het gezag, voor de rekening en in naam van één of meerdere opdrachtgevers.
  • Dienstboden verrichten hoofdzakelijk huishoudelijke werk voor de werkgever of zijn gezin.
  • Huisarbeiders verrichten arbeid in hun woonplaats of op elke andere door hen gekozen plaats, zonder dat ze onder de rechtstreekse controle van de werkgever staan.
  • Studenten worden beschouwd als arbeiders, bedienden, dienstboden of handelsvertegenwoordigers al naargelang het werk dat ze doen. Maar er bestaan ook speciale regels en bepalingen voor studentenarbeid.

Invloed van de duur op het type arbeidsovereenkomst

Wat de werknemer en werkgever overeenkomen inzake de duur van hun overeenkomst, beïnvloedt de uitvoering en vooral de beëindiging van de overeenkomst. We onderscheiden vijf verschillende soorten:

  1. Arbeidsovereenkomst afgesloten voor een onbepaalde duur
  2. Overeenkomst afgesloten voor een bepaalde duur
  3. Arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk
  4. Vervangingscontract
  5. Arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid

1. Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur

De arbeidsovereenkomst afgesloten voor een onbepaalde duur is tot op vandaag de meest gebruikte overeenkomst. Het is een overeenkomst voor onbepaalde tijd die niet automatisch eindigt. Wil één van de partijen een einde maken aan de verbintenis, dan is daarvoor – op enkele uitzonderingen na, zoals ontslag om dringende reden – een vooraf betekende opzeg nodig.

2. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur

Er is sprake van een arbeidsovereenkomst afgesloten voor een bepaalde duur als de werknemer en de werkgever zich ertoe verbinden om voor een welbepaalde tijd samen te werken. Op het einde van deze termijn neemt het contract automatisch een einde.

3. Arbeidsovereenkomst voor duidelijk omschreven werk

Een arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk gebruik je wanneer je als werkgever een werknemer in dienst neemt om een welomschreven taak uit te voeren. De overeenkomst eindigt automatisch bij de voltooiing van de taak.

4. Een vervangingsovereenkomst

Als het contract van een werknemer tijdelijk geschorst is omwille van bijvoorbeeld ziekte, vakantie of zwangerschap, dan kan je tijdelijk een andere werknemer in dienst nemen via een vervangingsovereenkomst.

Let op, er kan geen sprake zijn van een vervangingscontract als de te vervangen werknemer afwezig is omwille van een staking, slecht weer of een gebrek aan werk omwille van economische omstandigheden. Een vervangingscontract mag hoogstens twee jaar duren.

5. Arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid: tijdelijke arbeid via een uitzendbureau

Bij een overeenkomst voor uitzendarbeid worden werknemers uitgeleend door een erkend uitzendbureau om tijdelijke arbeid te verrichten voor een klant. Lees ons artikel over het aanwerven van personeel via een uitzendkantoor voor meer informatie.

Arbeidsovereenkomsten op basis van de omvang van de arbeidsprestaties

Afhankelijk van het aantal gewerkte uren kan je een onderscheid maken tussen een voltijdse en een deeltijdse arbeidsovereenkomst. Er is sprake van een voltijdse arbeidsovereenkomst als de werknemer een maximum aantal uren per week werkt. Dat maximum verschilt naargelang de sector en is vastgelegd in de sectorale cao. Is die er niet, dan geldt het algemeen maximum van 38 uren per week.

Haalt de arbeidsovereenkomst de bovenstaande norm niet, en levert de werknemer dus geen voltijdse prestaties, dan gelden de regels van een deeltijdse arbeidsovereenkomst. De wekelijkse arbeidsduur van een deeltijdse werknemer moet ten minste een derde bedragen van de wekelijkse arbeidsduur van een voltijdse werknemer.

Welk soort arbeidsovereenkomst heb je nodig?

Staat er binnenkort een nieuwe aanwerving op de planning? Dan is het belangrijk om na te denken welke soort overeenkomst je zal aanbieden. Bekijk dus zeker alle opties en bepaal welke contract het best past bij jouw onderneming, de werknemer en de functie. Ga voor extra hulp en informatie ten rade bij jouw sociaal secretariaat zodat je zeker de juiste beslissing neemt.

Wil je meer weten over het aanwerven van personeel?

Download dan het gratis e-book. Je leest er alles wat je moet weten: van de kost van een aanwerving, een functieprofiel en vacaturetekst schrijven, tot wettelijke documenten en verplichtingen.