Tijd om even stil te staan bij politieke en publieke mandaten. Welke invloed hebben ze op het sociaal statuut en het inkomen van jouw klant? We frissen even op hoe dit elkaar zit. Zo kan jij je klant de beste service bieden.
De loutere uitoefening van een politiek mandaat, zoals bijvoorbeeld een mandaat als gemeenteraadslid, provincieraadslid of parlementair wordt niet beschouwd als een beroepsactiviteit als werknemer, ambtenaar of zelfstandige. Oefent je klant dus enkel een politiek mandaat uit, dan is hij voor dat mandaat niet onderworpen aan het sociaal statuut van de zelfstandigen.
Een publiek mandataris is iemand die een mandaat heeft in een openbare of private instelling in van één van volgende hoedanigheden:
Opgelet: er is enkel sprake van een publiek mandaat als je klant dit mandaat uitoefent omwille van zijn specifieke hoedanigheid. Oefent hij het mandaat in eigen naam uit, bijvoorbeeld omwille van een bepaalde expertise of vakkennis die hij heeft, dan is hij geen publiek mandataris. In dat geval zal hij zich wel moeten aansluiten als zelfstandige bij een sociaal verzekeringsfonds.
Oefent je klant naast een politiek of publiek mandaat ook een zelfstandige activiteit uit? Dan is hij verplicht zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.
Elk kwartaal betaalt de zelfstandige voorlopige sociale bijdragen en bouwt hij op die manier sociale rechten op. Nadien volgt een herziening van deze voorlopige bijdragen. Om deze definitieve bijdragen te bepalen, ontvangt het sociaal verzekeringsfonds het totale netto belastbaar beroepsinkomen als zelfstandige van de belastingdienst, zonder dat er een onderscheid gemaakt wordt tussen de inkomsten uit het politiek of publiek mandaat en de inkomsten uit de zelfstandige activiteit. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de mandataris zitpenningen ontvangt.
Om ervoor te zorgen dat je klant énkel sociale bijdragen betaalt op zijn inkomsten als zelfstandige – en dus niet op zijn inkomsten als politiek of publiek mandataris – moeten wij als sociaal verzekeringsfonds het onderscheid maken tussen de verschillende inkomsten. Gezien dit onderscheid niet automatisch gemaakt wordt, hebben we bijkomende informatie nodig over de aard van de inkomsten.
Is je klant aangesloten bij Liantis? Bezorg ons zo snel mogelijk een kopie van zijn aanslagbiljet en de fiches 281.20, 281.30 (eventueel 281.50) met betrekking tot de inkomsten als publiek en/of politiek mandataris, zodat wij het inkomen als zelfstandige kunnen bepalen
Wat als Liantis deze informatie niet ontvangt? Dan kunnen we de inkomsten als politiek of publiek mandataris niet onderscheiden van de inkomsten als zelfstandige, met als gevolg dat wij de sociale bijdragen op het volledige inkomen berekenen.
Betekent dit dan dat inkomsten uit publieke mandaten vrijgesteld zijn van sociale bijdragen? Neen. Inkomsten uit publieke mandaten zijn onderworpen aan de zogenoemde 'PMP'-bijdrage, die geïnd wordt door het RSVZ, rechtstreeks bij de betrokken instelling. Meer info vind je terug op de website van het RSVZ.
Zelfstandigen met een rustpensioen mogen onbegrensd bijverdienen vanaf de eerste januari van het jaar waarin ze de wettelijke pensioenleeftijd bereiken of wanneer ze een loopbaan van 45 jaar kunnen bewijzen op het moment dat het vervroegd pensioen ingaat.
Als je klant de wettelijke pensioenleeftijd nog niet heeft bereikt en zijn loopbaan minder dan 45 jaar bedraagt, is er een begrenzing op de bijverdienste. De grenzen die dit jaar gelden kan je hier terugvinden.
De inkomsten uit een politiek of publiek mandaat tellen mee voor de toegelaten inkomensgrens indien het mandaat inging of hernieuwd werd na de ingangsdatum van het vervroegd pensioen.
Ging het mandaat in vóór de ingangsdatum van het pensioen? Dan telt het inkomen uit dit mandaat niet mee voor de toegelaten inkomensgrens.
Is je klant gepensioneerd zelfstandige en heeft hij een politiek of publiek mandaat dat inging na de ingangsdatum van het pensioen? Om te voorkomen dat de inkomsten hieruit een impact hebben op het rustpensioen, dient het netto belastbaar jaarinkomen als zelfstandige, samengeteld met 80% van het bruto inkomen uit het politiek of publiek mandaat, onder de toegelaten inkomensgrens voor zelfstandigen te blijven.
Wordt je klant vóór de ingangsdatum van zijn pensioen verkozen of benoemd als mandataris, dan heeft dat politiek of publiek mandaat geen gevolgen voor het bedrag van de inkomsten waartoe hij of zij zich dient te beperken. De zelfstandige moet echter opletten als het mandaat begint of verlengd wordt na de datum van zijn pensionering.
Voorbeeld: Je zelfstandige klant werd schepen op 1 januari 2019 en ging op 1 januari 2022op 62-jarige leeftijd met pensioen. Zijn inkomen wordt niet meegerekend voor de grens van de toegelaten activiteit. Als zijn mandaat na 1 januari 2022wordt verlengd, moet hij zijn activiteit aangeven en wordt het inkomen uit zijn mandaat meegerekend. Vanaf 1 januari in het jaar waarin hij zijn wettelijke pensioenleeftijd bereikt mag hij onbeperkt bijverdienen.