De afgelopen maanden kenden Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijke Gewest een aantal wijzigingen die ook een impact hebben op de registratie van buitenlandse ondernemingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).
Een buitenlandse onderneming – een eenmanszaak of een vennootschap – is een onderneming waarvan de zetel of het domicilieadres buiten België ligt. Dat kan zowel binnen als buiten de Europese Unie zijn.
Een buitenlandse onderneming kan hier een vestiging hebben, bijvoorbeeld een winkel, kantoor of magazijn, maar kan ook besluiten om geen vestiging te openen. Denk bijvoorbeeld aan een Franse ambulante handelaar die de markten doet in België maar hier geen winkel of magazijn heeft. Of een bouwonderneming die enkel werven heeft in België.
Een buitenlandse onderneming met een vestiging moet altijd via het ondernemingsloket in de KBO worden ingeschreven. Voor buitenlandse ondernemingen die activiteiten wensen op te starten zonder een vestiging te openen in België gelden er een aantal wijzigingen.
Een inschrijving via het loket vereist immers een toelating afgeleverd door het loket. Met toelatingen bedoelen we ondernemersvaardigheden zoals bedrijfsbeheer of beroepsbekwaamheid, zoals een schrijnwerker of de toelating voor ambulante handel of voor de exploitatie van kermisattracties en/of -gastronomie.
Hoe een buitenlandse onderneming zonder vestiging in de KBO kan ingeschreven worden, hangt af van gewest tot gewest:
Let wel: het kan ook zijn dat een buitenlandse onderneming geen ondernemingsnummer krijgt in België!
Sinds 1 april is zijn de machtigingen ambulante handel en/of kermisattracties afgeschaft. Bovendien zijn ook de ondernemersvaardigheden niet langer van toepassing in Vlaanderen. Kortom: alle toelatingen van het ondernemersloket zijn afgeschaft.
Enige nuance is wel geboden. Wie ook in Wallonië ambulante handel uitoefent of er aan kermissen deelneemt, heeft wél een toelating nodig van het loket. Enkel wanneer je uitsluitend ambulante handel uitoefent of een kermisattractie/kermisgastronomie uitbaat in Vlaanderen, is er geen toelating meer nodig via het loket en verwijzen we de ondernemer door naar Centrum Specifieke Materies van de btw. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er een specifieke toelating voor ambulante handel, maar die bespreken we hieronder.
Sinds 15 januari 2024 is ook in Brussel de basiskennis bedrijfsbeheer afgeschaft. Daarnaast kwam er op 1 april 2024 een einde aan de machtiging ambulante handel op openbare plaatsen en de machtiging voor de uitbating van kermisattracties en -gastronomie. Bovendien volgt Brussel sinds 15 januari 2024 ook de definitie van de onderneming zoals opgenomen in het Wetboek Economisch Recht. En dat heeft ook gevolgen voor de maatschappen (die niet beschikken over een rechtspersoonlijkheid) en voor ondernemingen die als niet-handelsondernemingen worden beschouwd, maar toch in het verlengde van hun activiteit een gereglementeerde activiteit uitoefenen.
Wie een buitenlandse onderneming zonder vestiging wenst op te starten en zich richt tot het loket gevestigd in Brussel, zal dus een toelating nodig hebben om het ondernemingsnummer te kunnen verkrijgen.
De toelating in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest bestaat immers enkel nog voor de gereglementeerde activiteiten:
Daarnaast werd ook de ambulante handel ten huize van de consument hervormd en wordt deze toelating ook door het loket verstrekt als aan alle voorwaarden voldaan wordt.
Een buitenlandse ondernemer zonder vestiging kan dus maar een ondernemingsnummer verkrijgen via het loket als er een toelating nodig is.
Een voorbeeldje kan dit duidelijk maken:
Een firma uit Noorwegen doet algemene aannemerswerken. Ze hebben verschillende werven in Vlaanderen, en vragen online een ondernemingsnummer aan. Als de aanvraag online binnenkomt en de klant richt zich niet tot een bepaald ondernemingsloket dan is ons kantoor in Brussel bevoegd om het dossier te behandelen.
Het loket in Brussel zal dus ook de nodige bewijsstukken opvragen om de kennis aan te tonen. Kan de onderneming inderdaad de gereglementeerde activiteit van algemeen aannemer en een bijkomende gereglementeerde activiteit in de bouw bewijzen dan wordt de onderneming op basis van de relevante stukken ingeschreven en verkrijgt de onderneming bijgevolg een ondernemingsnummer.
Als de Noorse onderneming slechts eenmalig een project in België opstart, correct in het eigen land voor dezelfde activiteit geregistreerd staat en geen intentie heeft om dit commercieel te exploiteren, dan zal het ondernemingsloket in dit geval de onderneming doorverwijzen naar Centrum Specifieke materies van de btw.
In het Waals Gewest is de oude regelgeving nog altijd van toepassing.
Handelsondernemingen met een zetel binnen de Europese Unie, die op regelmatig basis handelsactiviteiten in België uitoefenen, moeten dus bedrijfsbeheer aantonen (tenzij ze vrijgesteld zijn) en eventueel beroepsbekwaamheid. Dat betekent ook dat de toelating om de activiteit te mogen uitoefenen, afgeleverd wordt door het Waals Gewest.
Voor een buitenlandse onderneming met zetel buiten de Europese Unie moet er altijd een attest ondernemersvaardigheden voor buitenlandse ondernemingen bij het Waalse Gewest aangevraagd worden ongeacht of de onderneming de activiteit eenmalig of regelmatig uitoefent.
De aanvraag gebeurt in beide gevallen altijd via het ondernemingsloket, dat ook het ondernemingsnummer bekendmaakt en eventueel activeert.
Sommige buitenlandse ondernemingen beschikken enkel over werknemers die onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid, of beschikken over een onroerend goed in België, oefenen een bepaald mandaat uit in een vennootschap, zijn onderworpen aan de belasting niet-inwoner, …. Voor deze bijzondere gevallen is het ondernemingsloket niet bevoegd om het ondernemingsnummer te creëren. Dit geldt ook voor de stopzetting van dergelijke ondernemingen, bijvoorbeeld wanneer het onroerend goed verkocht werd of er niet langer personeel in dienst is. Dan is het altijd de instantie die de onderneming gecreëerd heeft in de Kruispuntbank van Ondernemingen, die ook bevoegd is om de onderneming stop te zetten.
Heb je vragen rond buitenlandse ondernemingen, neem dan gerust contact op met Liantis ondernemingsloket: we bekijken dan samen welke stappen we kunnen ondernemen.